Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Office Line, Παναγιώτης Κουρής, μοιράστηκε μαζί μας τις εξελίξεις στον χώρο της τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και την εικόνα του για την πορεία του ψηφιακού μετασχηματισμού των επιχειρήσεων στη χώρα μας.

Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Office Line, Παναγιώτης Κουρής.

Συνδυάζοντας τη συνέπεια με την καινοτομία, η Office Line έχει εξελιχθεί σε έναν από τους σημαντικότερους συνεργάτες της Microsoft στη χώρα μας και όχι μόνο, μεταφράζοντας τις δυνατότητες του Azure Cloud και των AI (Artificial Intelligence) υπηρεσιών του σε δυναμικά προϊόντα εκσυγχρονισμού των ελληνικών εταιρειών. Συναντήσαμε τον CEO της εταιρείας, Παναγιώτη Κουρή, προκειμένου να διερευνήσουμε πόσο έτοιμες για την εποχή της τεχνητής νοημοσύνης και της αξιοποίησης των big data είναι οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα…

– Σκιαγραφείστε μας την πορεία της Office Line τα τελευταία χρόνια και τον ρόλο της στον ψηφιακό μετασχηματισμό των ελληνικών επιχειρήσεων.

Είμαστε μια εταιρεία που δραστηριοποιείται 22 χρόνια στην αγορά. Μέσα σε αυτές τις 2 και πλέον δεκαετίες, έχουμε εξυπηρετήσει με τις λύσεις μας περισσότερους από 2.000 πελάτες και έχουμε καταφέρει να αναγνωριστούμε διεθνώς για τις εξειδικευμένες λύσεις που παρέχουμε. Έχουμε 11 υψηλόβαθμες πιστοποιήσεις από τη Microsoft και η ομάδα των μηχανικών μας κατέχει περισσότερες από 100 πιστοποιήσεις στο σύνολό της. Όλα τα παραπάνω, μας επιτρέπουν τη διάθεση υπηρεσιών και προϊόντων πολύ υψηλής ποιότητας. Και επειδή είμαστε μια εταιρεία τεχνολογίας, η ποιότητα προσδιορίζεται από τα προσόντα, από τις δεξιότητες και τις γνώσεις των ανθρώπων της. Για τον λόγο αυτόν, έχουμε επιλέξει να επενδύουμε στρατηγικά στο προσωπικό μας. Έχουμε καταφέρει αυτήν τη στιγμή να κοιτάζουμε πέντε διαφορετικές αγορές ισάριθμων χωρών (Ελλάδα, Κύπρο, Μάλτα, Ολλανδία και Καναδά), γεγονός που εντάσσεται στη στρατηγική μας για εξωστρέφεια. Τα τελευταία 5-6 χρόνια έχουμε αναπτύξει αρκετά την εταιρεία και εκτός της ελληνικής αγοράς. Κοιτάζοντας τις ξένες αγορές (και τουλάχιστον αυτές που δραστηριοποιούμαστε είναι πιο ώριμες από την ελληνική), διαπιστώσαμε τι έρχεται στο μέλλον. Λύσεις γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη και την εκπαίδευση μηχανών, έννοιες που μέχρι πριν κάποια χρόνια βλέπαμε στην τηλεόραση σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας, είναι πλέον γεγονός. Ρόλος μας στην αγορά, μέρος του οράματος και της στρατηγικής μας, είναι να παρέχουμε εξειδικευμένες υπηρεσίες, με στόχο τον επιτυχημένο ψηφιακό μετασχηματισμό των πελατών μας. Ο όρος «ψηφιακός μετασχηματισμός» μπορεί να ακούγεται ως δύο απλές λέξεις, όμως πίσω τους πραγματικά κρύβεται ένα πλήθος λύσεων, συζητήσεων και προβληματισμών που ξεφεύγει από την τεχνολογία και το IT. Επηρεάζονται κουλτούρες, δομές εταιρειών και ο τρόπος που αυτές λειτουργούν. Υπάρχει μεγάλη δυσκολία στη διαχείριση των αλλαγών, καθώς η υλοποίηση βασικών μετασχηματισμών σε μεγάλους οργανισμούς είναι εξαιρετικά δύσκολη. Στον τομέα αυτόν, έχουμε αναπτύξει λύσεις που επιταχύνουν και διευκολύνουν άμεσα τον ψηφιακό μετασχηματισμό των εταιρειών που θέλουν να εκσυγχρονιστούν. Οι λύσεις που σχεδιάζουμε βασίζονται πάνω στα εργαλεία και τις υπηρεσίες του Microsoft Azure. Είμαστε εδώ και 15 χρόνια πιστοποιημένος & στρατηγικός συνεργάτης της Microsoft και από αυτήν τη συνεργασία, το σημαντικότερο όφελος το παρέχουμε στον τελικό πελάτη. Η πρόσφατη παρουσία μας στο Microsoft Summit επισφράγισε για ακόμα μια φορά την άψογη συνεργασία μας, ενώ το προσεχές μέλλον επιφυλάσσει και άλλες ευχάριστες εκπλήξεις από πλευράς μας!

– Η εταιρεία σας υπήρξε diamond sponsor στο πρόσφατο Microsoft Summit με κεντρικό θέμα την τεχνητή νοημοσύνη. Ποιες λύσεις προσφέρετε στον τομέα αυτόν και πόσο κοντά είναι η AI εποχή στην πραγματικότητα μιας μικρομεσαίας ελληνικής εταιρείας του σήμερα;

Θα ξεκινήσω από το δεύτερο σκέλος, καθώς θεωρούμε πως έχουμε αρκετό δρόμο ακόμα μπροστά μας στο να εκπαιδεύσουμε την κοινωνία μας. Και επειδή αναφερόμαστε στη μικρομεσαία επιχείρηση, αυτή έχει ακόμα περισσότερο δρόμο. Παρατηρούμε ότι μεγάλοι οργανισμοί είναι πιο κοντά σε τέτοιου είδους τεχνολογίες και λύσεις, σε σχέση με τις μικρότερες επιχειρήσεις. Δεν θεωρώ πως ο παράγοντας «κόστος» είναι αυτός που αποτρέπει τη μικρομεσαία επιχείρηση από το να υιοθετεί αυτές τις λύσεις. Τα κόστη τώρα πια, ιδίως με τις cloud υπηρεσίες με αρκετά συνδρομητικά μοντέλα με λύσεις που προσφέρουμε «as a service», είναι ελκυστικά ανεξαρτήτως μεγέθους επιχείρησης, ώστε κάθε εταιρεία να μπορεί να αξιοποιήσει την καινοτομία. Το πρόβλημα είναι πιο πολύ στο awareness, στην εκπαίδευση, στη γνώση από την πλευρά των επιχειρηματιών γύρω από τις νέες λύσεις και πώς αυτές μπορούν να βοηθήσουν την εταιρεία τους. Ο μικρομεσαίος επιχειρηματίας δυστυχώς (ειδικά στη χώρα μας που το επιχειρείν δεν έχει και τις καλύτερες συνθήκες και προϋποθέσεις) δυσκολεύεται να σκεφτεί «out of the box», να βγει από τα στεγανά της καθημερινότητας της εταιρείας του και να εντοπίσει πού είναι τα προβλήματά της, τι πρέπει να διορθωθεί, καθώς και να διερευνήσει τις εναλλακτικές λύσεις για την επίλυση της οποιασδήποτε δυσλειτουργίας. Η μικρομεσαία εταιρεία αντιμετωπίζει προβλήματα ωριμότητας. Θεωρούμε πως έχει ακόμα αρκετό δρόμο μέχρι να ξεκινήσει να εφαρμόζει πρωτοποριακές τεχνολογίες.

Στο πρώτο βαγόνι του τρένου της τεχνολογίας!

Εμείς, από την πλευρά μας, σχεδιάζουμε και εφαρμόζουμε λύσεις γύρω από τον κόσμο των δεδομένων, γύρω από big data analytics. Όσο δουλεύουμε με αυτά τα εργαλεία, πραγματικά ανακαλύπτουμε πάρα πολλά μυστικά που κρύβονται πίσω από τα δεδομένα και θεωρούμε επαγγελματικό μας καθήκον αυτήν τη γνώση να την επικοινωνήσουμε και στους πελάτες μας, γιατί πραγματικά μπορεί να τους βοηθήσει να κερδίσουν ένα σοβαρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και να πάρουν αποφάσεις με ακρίβεια για να βελτιώσουν τη λειτουργία της εταιρείας τους. Άρα, ένας πάρα πολύ βασικός πυλώνας μας είναι τα δεδομένα. Υπάρχει, ξέρετε, ένα trend που συνοψίζεται στη φράση «data is the new oil». Ο δεύτερος πυλώνας μας, που έχει αρκετό ενδιαφέρον και βλέπουμε ότι γενικά δεν τον προσεγγίζουν αρκετοί, αφορά το «modern workplace», το σύγχρονο περιβάλλον εργασίας δηλαδή. Οι λύσεις που έχουμε στη φαρέτρα μας, ιδίως την τελευταία πενταετία, στοχεύουν στο να δώσουμε ένα καλύτερο περιβάλλον εργασίας στον εργαζόμενο. Εδώ το moto μας είναι «work smarter, not harder!». Άρα, έχουμε έξυπνους τρόπους για να γίνουμε πιο παραγωγικοί σε ένα πιο ασφαλές περιβάλλον λειτουργίας και να έχουμε την ίδια εμπειρία χρήσης ανεξαρτήτως του σημείου που αξιοποιούμε τις συγκεκριμένες υπηρεσίες. Ως εταιρεία είμαστε αρκετά ανθρωποκεντρική, οπότε κινηθήκαμε γύρω από τον άξονα «άνθρωπος». Παρατηρώντας τις συνήθειες στο εργασιακό του περιβάλλον, πότε για παράδειγμα κάνει διαλείμματα, πότε κλείνονται τα meetings, με ποιους συνεργάζεται αποτελεσματικότερα ο κάθε υπάλληλος (αυτό που λέμε «top collaborators») ή ποιες ομάδες τρέχουν καλύτερα τα projects τους, δημιουργούμε ένα ψηφιακό αποτύπωμα. Αποφασίσαμε αυτό το ψηφιακό αποτύπωμα να το εισαγάγουμε σε κάποιες «έξυπνες» μηχανές και να αρχίσουμε να αποκαλύπτουμε μυστικά ως προς τις συνήθειες των εργαζόμενων και τις λειτουργίες που μπορούν να κάνουν το περιβάλλον πιο ευχάριστο, τους υπαλλήλους πιο ευτυχισμένους και την επιχείρηση πιο αποδοτική. Η παραγωγικότητα μπορεί να αυξηθεί χωρίς να έχουμε τον εργαζόμενο υποχρεωτικά με τις ώρες πάνω από ένα γραφείο να «χτυπάει» keyboards. Η επεξεργασία των δεδομένων μιας επιχείρησης μέσα από την οπτική γωνία του AI ξεσκεπάζει δυσλειτουργίες, εντοπίζει προβληματικές επαγγελματικές πρακτικές και ελλείψεις ακόμα και στην ενδοεταιρική επικοινωνία και συνεργασία. Προφανέστατα, «sky is the limit», καθώς ανοίγονται απίστευτοι ορίζοντες με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης και αυτά που θα βιώσουμε τα επόμενα χρόνια ίσως να μην μπορούμε ακόμα να τα φανταστούμε. Θα ακολουθήσουμε το τρένο της τεχνολογίας, επιλέγοντας στρατηγικά το πρώτο του βαγόνι!

– Πιστεύετε στην ανάγκη θέσπισης ενός πλαισίου για την ασφαλή υιοθέτηση τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης; Μήπως το ερώτημα δεν είναι πια «τι μπορεί να κάνει η τεχνητή νοημοσύνη;» αλλά «τι θα έπρεπε να της επιτρέψουμε να κάνει»;

Είναι πολύ σημαντικό το ερώτημα. Δεν σας κρύβω πως είναι μια ανησυχία που έχω στο πίσω μέρος του μυαλού μου. Υπάρχει μια πλευρά της τεχνητής νοημοσύνης που εμπνέει προβληματισμούς. Προφανέστατα πρέπει να θεσπιστεί ένα πλαίσιο γύρω από αυτές τις τεχνολογίες. Ξέρετε η πληροφορική έχει ένα… θετικό «μειονέκτημα», όσο οξύμωρο και αν ακούγεται: δεν μπορεί να γυρίσει πίσω. Αυτό που έρχεται, θα παραμείνει. Όσο ανακαλύπτουμε νέα πράγματα, όσο η τεχνολογία μπαίνει σε περιοχές που δεν είχαμε καν φανταστεί, οι ανησυχίες θα γίνονται μέρος της καθημερινότητας. Δεν έχω τις στερεότυπες ανησυχίες μήπως τα ρομπότ μας πάρουν τις θέσεις εργασίας. Θεωρώ πως οι κοινωνίες θα μετασχηματιστούν και όπως υπήρχαν επαγγέλματα πριν από 50 χρόνια που σήμερα έχουν εξαφανιστεί, έτσι θα εξακολουθήσουν να μεταλλάσσονται οι κοινωνίες, οι ανάγκες και οι συνήθειες των ανθρώπων και κατ’ επέκταση και η αγορά εργασίας. Από την άλλη, η τεχνητή νοημοσύνη είναι σαν τη διάσπαση του ατόμου, ένα τεράστιο βήμα μπροστά, που εξαρτάται από τον άνθρωπο πώς θα το αξιοποιήσει. Πιστεύω πως θα προκύψουν οι κατάλληλες συνθήκες. Ήδη από την Ευρωπαϊκή Ένωση δημιουργήθηκαν επιτροπές που σε συνεργασία και με τις Η.Π.Α μελετούν ένα πλαίσιο, τόσο γύρω από το AI όσο και γύρω από εξίσου καινοτόμες τεχνολογίες (π.χ. από τον κλάδο της ιατρικής). Θέλω να πιστεύω πως η ανθρωπότητα δεν θα φτάσει στο σημείο να υποχρεωθεί από τις ίδιες τις εξελίξεις να βάλει αυστηρά πλαίσια, αλλά θα προλάβουμε πιθανές δύσκολες καταστάσεις πριν εξελιχθούν ανεξέλεγκτα. Επίσης, είμαι σίγουρος πως έχουμε να δούμε φανταστικά πράγματα που θα ωφελήσουν το σύνολο του πλανήτη γύρω από αυτές τις τεχνολογίες, από την τεχνητή νοημοσύνη, τα deep analytics και το machine learning. Συνεπώς, δεν χρειάζεται να ανησυχούμε αν… τα ρομπότ θα μας πάρουν τις δουλειές!

– Ποιους κλάδους βλέπετε πιο έτοιμους και πρόθυμους να υιοθετήσουν τεχνολογίες αιχμής στη χώρα μας;

Ως Office Line, κοιτάζουμε την αγορά σε όλους τους κλάδους, όχι κάθετα αλλά οριζόντια, αυτό που λέμε cross industries. Έχουμε την ευτυχία, ανά industry, να μας έχουν εμπιστευτεί οι μεγαλύτερες εταιρίες, οπότε έχουμε μια καλή εικόνα και των αναγκών ανά βιομηχανία, αλλά και των trends και της τεχνολογικής ωριμότητας σε κάθε τομέα. Οι οικονομικές υπηρεσίες (financial services) έχουν αγκαλιάσει την τεχνολογία και εξερεύνησαν από νωρίς τις νέες προοπτικές, συνειδητοποιώντας τα οφέλη που έχουν να αποκομίσουν. Σε αυτό το κλίμα βρίσκεται όλος ο χώρος που κινείται γύρω από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όχι μόνο οι παραδοσιακές τράπεζες αλλά και παρεμφερείς υπηρεσίες, από e-wallets και e-τράπεζες μέχρι e-money. Επίσης, αν και στη χώρα μας η βαριά βιομηχανία είναι περιορισμένη, η αναγκαιότητα της χρήσης τεχνητής νοημοσύνης και big data analytics και σε αυτόν τον κλάδο έχει γίνει ήδη αντιληπτή. Γραμμές παραγωγής επιστρατεύουν αισθητήρες και καταγράφουν δεδομένα, τα οποία αναλύουν με AI προκειμένου να αυξήσουν την αποτελεσματικότητά τους. Επιπρόσθετα, η αγορά των online services, από τη στιγμή που είναι ήδη χτισμένη στον κόσμο του internet είναι εξ ορισμού πιο ώριμη. Τα δεδομένα ήδη υπάρχουν εκεί σε αφθονία, οπότε η αξιοποίησή τους βοηθά σε κομβικές αποφάσεις, χαρτογραφώντας τη δυναμική και τις τάσεις της αγοράς. Τέλος, ο ερευνητικός τομέας, ειδικά στην ιατρική, αξιοποιεί εδώ και καιρό τις τεχνολογίες για τις οποίες συζητάμε.

Oποιος retailer αξιοποιήσει τα δεδομένα του, θα έχει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

– Στον αντίποδα της προηγούμενης ερώτησης, ποιοι κλάδοι θεωρείτε πως έχουν έναν ανεκτίμητο πλούτο δεδομένων στη διάθεσή τους, τον οποίο δεν έχουν μπει ακόμα στη διαδικασία να αξιοποιήσουν;

Η αγορά του retail διαθέτει δεδομένα που αγγίζουν παραμέτρους που δεν μπορούμε καν να συνειδητοποιήσουμε! Από τις καταναλωτικές μας συνήθειες καθημερινά καταγράφονται transactions: θα ψωνίσουμε, θα πάμε κινηματογράφο, θα παραγγείλουμε κάτι να φάμε στο σπίτι, θα βγούμε έξω, θα βάλουμε βενζίνη. Ό,τι και να κάνουμε παράγει συναλλαγές και κατ’ επέκταση data. Ένα καλό της κρίσης είναι πως μας οδήγησε σιγά-σιγά σε ψηφιακές συναλλαγές. Τα συγκεκριμένα δεδομένα, η αγορά του retail πρέπει να τα εκμεταλλευτεί και να εισπράξει φοβερή υπεραξία, τόσο για το οικοσύστημά της όσο και για τα δορυφορικά οικοσυστήματα, όπως π.χ. η διαφήμιση. Τα data που παράγονται είναι ασύλληπτα και δυστυχώς παρατηρούμε πως δεν αξιοποιούνται παρά ελάχιστα. Συμβουλεύω τους retailers να «αγκαλιάσουν» τα δεδομένα τους πολύ γρήγορα. Όποιος το κάνει, υπογράφω πως θα έχει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Προχωρώντας σε άλλους κλάδους, βλέπουμε τον τομέα της ενέργειας να διαθέτει και αυτός με τη σειρά του έναν ανεκτίμητο όγκο δεδομένων. Θεωρώ πως για να προσφέρουν καλύτερες υπηρεσίες και προϊόντα στους καταναλωτές, υπάρχουν data που πρέπει να ξεκινήσουν να τα εξετάζουν βαθύτερα και να τα εκμεταλλευτούν με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών. Τέλος, υπάρχει μια τεράστια δεξαμενή από data που λέγεται «Δημόσιο», σε όλες του τις εκφάνσεις. Θα είχαμε σύντομα –και υπογραμμίζω το σύντομα– μια καλύτερη κοινωνία, αν εκμεταλλευόμασταν τα συγκεκριμένα δεδομένα. Με μεγάλη στεναχώρια, όμως, δεν είμαι αισιόδοξος πως κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει στο άμεσο μέλλον, δεδομένης της ελληνικής πραγματικότητας. Είναι κρίμα, γιατί η συγκέντρωση, η μελέτη και η αξιοποίηση όλων αυτών των δεδομένων θα μπορούσε να αναβαθμίσει την εμπειρία των πολιτών στις δημόσιες υπηρεσίες, να προτείνει άμεσες λύσεις στα προβλήματά τους και να προσφέρει μια υψηλού επιπέδου βοήθεια στην κοινωνία μας με πραγματικό ενδιαφέρον για τον συνάνθρωπο.

Μέρος από την ομάδα της Office Line A.E.