Τα έσοδα των εταιρειών μειώθηκαν κατά 17%, τα λειτουργικά κέρδη κατά 92%


Του Βαγγέλη Μανδραβέλη, Εφημερίδα “Καθημερινή”, 23/05/2011


BA Mobile Boarding Pass_3Επιβεβαιώθηκαν οι Κασσάνδρες που προέβλεπαν έναν Αρμαγεδδώνα στην κινητή τηλεφωνία της Ελλάδας μέσα στο 2010. Τα έσοδα των εταιρειών την περασμένη χρονιά μειώθηκαν κατά 17%, τα λειτουργικά κέρδη (ΕΒΙΤDA) υποχώρησαν κατά 92%, ενώ οι ζημίες μένει ακόμη να καταμετρηθούν, δεδομένου ότι η Vodafone δεν έχει ανακοινώσει το καθαρό αποτέλεσμά της. Θεωρείται ωστόσο ότι η εταιρεία είχε μια ζημιογόνο χρήση, με δεδομένο ότι στη διάρκειά της προχώρησε σε μείωση των περιουσιακών της στοιχείων κατά 800 εκατ. λίρες – περίπου 920 εκατ. ευρώ.


Συνολικά οι τρεις εταιρείες μαζί, Cosmote, Vodafone και Wind Hellas, στη διάρκεια της περασμένης χρονιάς έχασαν έσοδα πάνω από 700 εκατ. ευρώ. H αγορά τους από 4,3 δισ. ευρώ το 2009, πέρυσι υποχώρησε σε 3,6 δισ. ευρώ. Η πραγματική μείωση των εσόδων για τις ίδιες τις επιχειρήσεις, εκτιμάται ότι είναι ακόμη μεγαλύτερη από την ονομαστική, αν συνυπολογιστεί η σημαντική αύξηση της φορολογίας που επιβλήθηκε το καλοκαίρι του 2009 στις υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας. Οπως όμως και να έχει η κατάσταση, το δεδομένο είναι ότι τα έσοδα της Cosmote υποχώρησαν κατά 200 εκατ. ευρώ, της Vodafone κατά 270 εκατ. ευρώ, ενώ άλλα τόσα περίπου έχασε η Wind Hellas.


Η τελευταία, δοκιμάστηκε ιδιαίτερα στη διάρκεια της περασμένης χρονιάς, η οποία εκτός από την αρνητική πορεία της αγοράς, αντιμετώπισε και μια πολύμηνη διαδικασία αναδιάρθρωσης του δανειακού της χρέους. Πρακτικά η Wind Hellas, για πολλούς μήνες βρέθηκε χωρίς ιδιοκτήτη, καθώς η σχετική διαδικασία ξεκίνησε τον Μάιο και ολοκληρώθηκε, ουσιαστικά τον περασμένο Οκτώβριο και τυπικά δύο μήνες αργότερα, τον Δεκέμβριο. Οχι τυχαία επομένως η Wind Hellas εμφάνισε τη μεγαλύτερη ποσοστιαία πτώση εσόδων (-25%) και κερδών (-500%). Οι ζημίες ωστόσο δεν είναι αποτέλεσμα μόνο της αρνητικής πορείας της, όσο και λογιστικές με δεδομένο ότι η διοίκηση της Wind στο β΄ τρίμηνο του 2010, προχώρησε σε δραστική μείωση των υπεραξιών κατά 913 εκατ. ευρώ.


Το ίδιο έπραξε λίγους μήνες αργότερα και η Vodafone, στο πλαίσιο εξορθολογισμού των περιουσιακών της στοιχείων της σε όλες τις χώρες της Νότιας Ευρώπης. Διαγραφές υπεραξιών υπήρξαν εκτός από την Ελλάδα, και στην Πορτογαλία, και στην Ισπανία και στην Ιταλία. Συνολικά η εταιρεία διέγραψε αξίες ύψους 7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 920 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα και 3,4 δισ. ευρώ στην Iσπανία -περίπου τη μισή αξία της επιχείρησης.


Ωστόσο, δεν ήταν μόνον το αρνητικό μακροοικονομικό περιβάλλον. Τόσο η Vodafone όσο και η Wind Hellas στην Ελλάδα έχασαν μερίδιο αγοράς, καθώς η Cosmote παρόλο που υποχώρησε, εμφανίστηκε περισσότερο ανθεκτική στην κρίση. Με βάση τους τζίρους των τριών εταιρειών η Cosmote πλέον κατέχει το 48% της αγοράς, περιορίζοντας τη Vodafone στο 29% και τη Wind στο 23%. Τα μερίδια δεν είναι απολύτως ακριβή, δεδομένου ότι τα μεγέθη της Vodafone αναφέρονται στην οικονομική χρήση που ξεκινά 1/4 και κλείνει 31/3 του επόμενου έτους, ενώ στις άλλες επιχειρήσεις το οικονομικό έτος συμπίπτει με το ημερολογιακό.


Αποτέλεσμα αυτής της πορείας της Vodafone ήταν και η πρόσφατη αλλαγή στο μάνατζμεντ της επιχείρησης, όπου στις αρχές Μαΐου αποχώρησε ο κ. Νίκος Σοφοκλέους και το τιμόνι της ανέλαβε ο κυπριακής καταγωγής κ. Γλαύκος Περσιάνης.


Είναι περισσότερο από σίγουρο ότι και μέσα στο 2011 η αρνητική πορεία συνεχίζεται. Το ζητούμενο, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, είναι αν θα σταματήσει η πτώση των εσόδων και των κερδών. Μέχρι στιγμής τα δεδομένα δεν συνηγορούν προς την κατεύθυνση αυτή, δεδομένου ότι η Cosmote ανακοίνωσε πτώση εσόδων κατά 19% μέσα στο α΄ τρίμηνο του έτους -πολύ υψηλότερη από τη μείωση που κατέγραψε στο δ΄ τρίμηνο του 2010, το οποίο θεωρήθηκε το χειρότερο της περασμένης χρόνιας.


Παράγοντες της αγοράς ωστόσο αισιοδοξούν ότι ο ρυθμός πτώσης των εσόδων, πιθανόν ν’ ανακοπεί, καθώς μέσα στο α΄ εξάμηνο του 2011 λήγουν πολλές προσφορές που πραγματοποίησαν οι επιχειρήσεις κινητής στις αρχές του 2010. Πρόκειται για ετήσια προγράμματα με ελκυστικούς όρους για νέους πελάτες, όπου με ένα μικρό τίμημα ο καταναλωτής ανανέωνε έως και 1.500 λεπτά ομιλίας τον μήνα.


Μετά τον Αρμαγεδδώνα του 2010, τώρα οι επιχειρήσεις εμφανίζονται περισσότερο συνετές και είναι αποφασισμένες να μη βρεθούν ξανά στο ίδιο καθοδικό σπιράλ. Ηδη οι επιδοτήσεις συσκευών προς νέους και παλιούς πελάτες μειώνονται, ενώ οι χρεώσεις για κάποιες υπηρεσίες αυξάνονται.


H σημαντική μείωση της κερδοφορίας των επιχειρήσεων κινητής, έρχεται σε μια κρίσιμη περίοδο για τις ίδιες. Το υπουργείο Οικονομικών απαιτεί για τη συνέχιση της δραστηριότητας -τουλάχιστον για τις δύο από αυτές, Vodafone και Wind- την είσπραξη 270 εκατ. ευρώ για την ανανέωση των αδειών τους. Το τίμημα φαντάζει υπερβολικό με βάση την πορεία της αγοράς αλλά και το γενικότερο μακροοικονομικό περιβάλλον. Το προϋπολογιζόμενο τίμημα είναι περίπου ίδιο με εκείνο που είχαν καταβάλει οι εταιρείες το 2000 μέσα στον παραλογισμό της φούσκας των «.coms» για απόκτηση συχνοτήτων 3G και σαφώς μεγαλύτερο από εκείνο που είχε καταβληθεί το 1992, όταν αποκτήθηκαν για πρώτη φορά οι άδειες. Η κυβέρνηση σαφώς έχει στόχο την άντληση εσόδων, αλλά είναι σίγουρο ότι ένα τέτοιο τίμημα θα βάλει σε δοκιμασία τα επενδυτικά σχέδια των επιχειρήσεων.