Στα πρώτα στάδια ψηφιακής ανάπτυξης βρίσκεται το 50% των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ) στην Ελλάδα, σύμφωνα με έρευνα για τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, που εκπόνησε το εργαστήριο ELTRUN του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών για λογαριασμό της COSMOTE.

Τα εξαιρετικά ενδιαφέροντα ευρήματα έρευνας της Eltrun ανακοινώθηκαν σε online συνέντευξη Τύπου, απευθείας από το στούντιο της Cosmote TV. Ο διευθυντής Εnterprise & Business Marketing του ομίλου ΟΤΕ, Θάνος Φαλάγγας παρέδωσε την σκυτάλη στον καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντή του εργαστηρίου ELTRUN του ΟΠΑ, Γιώργο Δουκίδη, ο οποίος και παρουσίασε τα αποτελέσματα μιας ποσοτικής έρευνας που στόχο είχε να αποτυπώσει το ψηφιακό προφίλ των μικρότερων σε μέγεθος ελληνικών επιχειρήσεων, προ και μετά την έλευση του Covid-19 στις ζωές μας. Η έρευνα με θέμα «Η Ψηφιακή Ετοιμότητα των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων στην Ελλάδα και η Επίδραση του COVID-19» εκπονήθηκε από το εργαστήριο ELTRUN του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, για λογαριασμό της Cosmote και κατέγραψε έναν αναλυτικό χάρτη της εταιρικής ψηφιακής πραγματικότητας στη χώρα μας.

Η έρευνα, που διεξήχθη[1] πανελλαδικά το 2019 και, στη συνέχεια, το 2020, σε συνολικά ~1.500 επιχειρήσεις όλων των κλάδων[2], καταγράφει και τις επιπτώσεις της πανδημικής κρίσης στις ελληνικές επιχειρήσεις, αποκαλύπτοντας ότι 8 στις 10 ΜμΕ αναγκάστηκαν να κάνουν σημαντικές αλλαγές στη λειτουργία τους και μάλιστα, 1 στις 3 ανέστειλε πλήρως τη λειτουργία της, ενώ το 70% αξιοποίησε τις ψηφιακές τεχνολογίες για να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις του COVID-19.

Η έρευνα του ELTRUN για πρώτη φορά εστιάζει στις ελληνικές επιχειρήσεις με 1-50 εργαζόμενους  και δημιουργεί τον Δείκτη Ψηφιακής Ετοιμότητας των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, προκειμένου να καταγράψει την ψηφιακή ωριμότητα των ΜμΕ, με βάση την υιοθέτηση και χρήση 10 σημαντικών ψηφιακών εφαρμογών και υποδομών: website, e-shop, social media, ψηφιακές καμπάνιες, cloud υποδομές, ψηφιακή ασφάλεια, ψηφιακά εργαλεία επικοινωνίας, ERP, CRM και IoT συστήματα.

Ο Θάνος Φαλάγγας, Διευθυντής Εnterprise & Business Marketing & CRM του Ομίλου ΟΤΕ

Ο Θάνος Φαλάγγας, Διευθυντής Εnterprise & Business Marketing & CRM του Ομίλου ΟΤΕ.

«Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, καθώς αντιπροσωπεύουν το 99% του συνόλου των επιχειρήσεων. Η μετάβασή τους στην ψηφιακή εποχή και η υιοθέτηση των κατάλληλων «έξυπνων» εργαλείων, είναι για τις επιχειρήσεις αυτές ζήτημα επιβίωσης, κάτι που φάνηκε ακόμη πιο ξεκάθαρα κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης. Στην COSMOTE θέλουμε να είμαστε δίπλα τους, στηρίζοντας την ανάπτυξη της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας και την ψηφιακή πρόοδο της χώρας. Έτσι προέκυψε η ανάγκη για αυτή την έρευνα, που παρουσιάζει σημαντικά ποσοτικά στοιχεία και αναδεικνύει την ανάγκη των ΜμΕ -που πλέον αναγνωρίζουν τη σημασία των ψηφιακών εργαλείων- για υποστήριξη. Μαζί με το ELTRUN, φιλοδοξούμε να επαναλαμβάνουμε την έρευνα κάθε 2 χρόνια, καταγράφοντας την πρόοδο των ελληνικών επιχειρήσεων σε ό,τι αφορά στο ψηφιακό τους ταξίδι», ανέφερε ο Θάνος Φαλάγγας, Διευθυντής Εnterprise & Business Marketing & CRM του Ομίλου ΟΤΕ.

Βελτιωμένη μα συχνά ερασιτεχνική η χρήση των ψηφιακών Μέσων

Βελτιωμένη εμφανίζεται η χρήση των ψηφιακών εργαλείων και υποδομών από τις ΜμΕ το 2020, και κυρίως όσον αφορά στα e-shops (+18%), τις digital καμπάνιες (+18%), τα εργαλεία τηλεδιάσκεψης (+20%), τα συστήματα CRM (+26%) και IoT (+70%). Ωστόσο, όπως αποκαλύπτει η έρευνα, σε αρκετές περιπτώσεις, οι επιχειρήσεις έχουν επιλέξει ερασιτεχνικές λύσεις, κυρίως λόγω έλλειψης πόρων.

Αναλυτικά κάποια από τα ευρήματα που ανέδειξε η έρευνα:

  • Το 70% των ελληνικών ΜμΕ διαθέτει εταιρικό website, ωστόσο 1 στις 3 το έχει στήσει ερασιτεχνικά.
  • Ηλεκτρονικό κατάστημα διαθέτει το 17% των επιχειρήσεων, με το 48% εξ’ αυτών να καταγράφει σημαντική αύξηση στη χρήση το 2020.
  • Το 36% των ΜμΕ έχει ‘τρέξει’ ψηφιακή καμπάνια προώθησης -όμως μόλις το 17% με τη βοήθεια επαγγελματία-, ενώ τα social media είναι σημαντικό μέσο προώθησης & επικοινωνίας για 2 στις 3 επιχειρήσεις.
  • Το τηλεφωνικό κέντρο αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της λειτουργίας για 1 στις 2 επιχειρήσεις, ενώ εμφανίζεται μια μικρή τάση για χρήση cloud based κέντρων (στο 10% των χρηστών).
  • 20% αυξημένη εμφανίζεται η χρήση των λύσεων τηλεδιάσκεψης το 2020, κυρίως λόγω του COVID-19, με τις πλατφόρμες Skype, Zoom & Microsoft Teams να είναι οι δημοφιλέστερες.
  • Το 40% των επιχειρήσεων χρησιμοποιούν συστήματα CRM (Customer Relationship Management), για την ενίσχυση της ικανοποίησης των πελατών τους, ενώ αυξημένη (στο 43% των ΜμΕ) εμφανίζεται το 2020 η χρήση ERP (Enterprise Resource Planning) συστημάτων, για τη διαχείριση όλων των λειτουργιών μίας επιχείρησης.
  • Η ψηφιακή ασφάλεια θεωρείται σημαντική για το 90% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Όμως 9 στις 10 επιλέγουν απλά antivirus για σταθερές συσκευές.
  • Η χρήση servers είναι αρκετά διαδεδομένη στις μικρότερες επιχειρήσεις, με 1 στις 2 ΜμΕ να διαθέτει κεντρικό server. Μάλιστα, το 25% των χρηστών έχει επιλέξει cloud server.
  • Αυξημένη είναι το 2020 η χρήση IoT. To 22% των ΜμΕ δηλώνει ότι χρησιμοποιεί IoT συστήματα, όμως η χρήση είναι απλή, αφού το 80% αφορά την παρακολούθηση χωρών. Πολύ λίγες ΜμΕ αναζητούν προχωρημένες λύσεις (energy, asset management, κ.ά.)

Με βάση την κατάταξη στον Δείκτη Ψηφιακής Ετοιμότητας, 1 στις 2 ελληνικές ΜμΕ σήμερα βρίσκεται στα πρώτα στάδια ωριμότητας (Elementary, Basic), ενώ μόλις 1 στις 8 κατατάσσεται σε προχωρημένο στάδιο (Advanced) και καμία στο ιδεατό (Ideal).

Ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντής του εργαστηρίου ELTRUN του ΟΠΑ, Γιώργος Δουκίδης.

Ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντής του εργαστηρίου ELTRUN του ΟΠΑ, Γιώργος Δουκίδης.

«Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που, με πρωτοβουλία της COSMOTE, προχωρήσαμε σε αυτή την έρευνα, καταγράφοντας το ψηφιακό προφίλ των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Έχοντας ως ορόσημο την πανδημική κρίση και τον νέο δείκτη που προτείνουμε για την ψηφιακή ετοιμότητα των ΜμΕ, θεωρούμε ότι τα συγκριτικά αποτελέσματα της έρευνας μπορούν να φανούν ιδιαίτερα χρήσιμα, για όλους τους παράγοντες της αγοράς», ανέφερε ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου & Διευθυντής ELTRUN, Γιώργος Δουκίδης. Σχολιάζοντας δε τα αποτελέσματα, ο κ. Δουκίδης προσέθεσε: «Είναι σαφές από τα ευρήματα της έρευνας, ότι η ψηφιακή ωριμότητα κάποιων ΜμΕ λειτούργησε ως ανάχωμα στις καταστροφικές συνέπειες της κρίσης. Οι επιχειρήσεις που είχαν ήδη υιοθετήσει ψηφιακά εργαλεία πριν την επέλαση του COVID-19, κατάφεραν να ανακάμψουν πιο εύκολα και σε μεγαλύτερο βαθμό». 

 Οι ψηφιακά πιο ώριμες ΜμΕ αξιοποίησαν αποτελεσματικότερα την τεχνολογία για να ξεπεράσουν τα προβλήματα λόγω COVID-19

Το 80% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ελλάδα επηρεάστηκε σημαντικά από την κρίση του COVID-19, όπως αναδεικνύει η έρευνα του ELTRUN. Συγκεκριμένα:

  • το 21% των επιχειρήσεων αναγκάστηκε να κλείσει μέρος τμημάτων/υποκαταστημάτων,
  • το 16% διεκπεραίωνε την πλειονότητα των εργασιών απομακρυσμένα,
  • το 17% κατέγραψε μείωση πωλήσεων/συναλλαγών,
  • ενώ το 37% των ΜμΕ αναγκάστηκε να προχωρήσει σε πλήρη αναστολή λειτουργίας.

Σήμερα, μόνο 6 στις 10 ΜμΕ δηλώνουν ότι έχουν επανέλθει πλήρως στην προ-COVID κατάσταση λειτουργίας τους.

Η πλειονότητα, πάντως, των επιχειρήσεων (7 στις 10) δηλώνουν ότι αξιοποίησαν περισσότερο τις ψηφιακές τεχνολογίες προκειμένου να επιστρέψουν στην κανονικότητα, σύμφωνα με την έρευνα. Συγκεκριμένα, αναφέρουν* αύξηση στις τηλεφωνικές παραγγελίες (48%) και τις διαδικτυακές πωλήσεις (48%), αλλά και ενίσχυση της τηλεργασίας (50%).

*Η κατανομή ποσοστών αφορά το μέρος του δείγματος που διέθετε την εκάστοτε ψηφιακή υποδομή.

Είναι αξιοσημείωτο ότι ένα ποσοστό 8% των ΜμΕ δηλώνει ότι σήμερα βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση από πριν την έναρξη της κρίσης.

Στόχος της COSMOTE είναι τα ευρήματα της έρευνας να αξιοποιηθούν, ώστε να ενισχυθεί η θετική της συνεισφορά στην ανάπτυξη της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα, πάντα με όχημα την τεχνολογία και την καινοτομία.

Όλα τα ευρήματα της έρευνας, καθώς και πρωτοβουλίες, δράσεις και προτάσεις της COSMOTE για την στήριξη των ΜμΕ αναλυτικά στο: growyourbusiness.gr

[1] Η έρευνα διεξήχθη με τη μέθοδο τηλεφωνικών συνεντεύξεων, τον Ιούλιο του 2019 (σε δείγμα 1000 επιχειρήσεων) και τον Ιούλιο του 2020 (σε δείγμα 500 επιχειρήσεων). 

[2] Εμπόριο, μεταποίηση, επαγγελματίες-επιστήμονες, τουρισμός-εστίαση, υπηρεσίες, τεχνικές εταιρείες κ.ά.

 

Στόχος της έρευνας & πληροφορίες μεθοδολογίας

Η ποσοτική έρευνα «Η Ψηφιακή Ετοιμότητα των Μικρών & Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων στην Ελλάδα – H επίδραση του COVID-19» καταγράφει -για πρώτη φορά- την ψηφιακή ετοιμότητα των επιχειρήσεων με 1 έως 50 εργαζόμενους, σε όλους τους κλάδους της αγοράς (εμπόριο, μεταποίηση, επαγγελματίες-επιστήμονες, τουρισμός-εστίαση, υπηρεσίες, τεχνικές εταιρείες κλπ.), καθώς και τον ρόλο που διαδραμάτισαν τα ψηφιακά εργαλεία στην αντιμετώπιση των προβλημάτων από την πρόσφατη υγειονομική κρίση. 

Η έρευνα, που ανέλαβε το Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Εμπορίου (ELTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών για λογαριασμό της COSMOTE, διεξήχθη -με τη μέθοδο των τηλεφωνικών συνεντεύξεων- το 2019 (1/7-31/7) και επαναλήφθηκε το καλοκαίρι του 2020 (1/7-31/7). Πραγματοποιήθηκαν συνολικά συνεντεύξεις με 1500 επιχειρήσεις πανελλαδικά.

Η σημασία των Μικρών & Μικρομεσαίων επιχειρήσεων για την εθνική οικονομία

Οι μικρές (με 1-10 εργαζόμενους) και μικρομεσαίες επιχειρήσεις (με 11-50 εργαζομένους) αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της εθνικής οικονομίας, καθώς αντιπροσωπεύουν το 99% του συνολικού αριθμού επιχειρήσεων στην Ελλάδα (~730.000 επιχειρήσεις) και το 78% των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα. Λόγω όμως των περιορισμένων πόρων τους και της χαμηλής παραγωγικότητας, συμβάλλουν μόνο κατά 40% στη συνολική προστιθέμενη αξία για την εθνική οικονομία (Πηγή: ΣΕΒ/ΕΥ).

 Ο Δείκτης Ψηφιακής Ετοιμότητας των Μικρών & Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων

Για τις ανάγκες της έρευνας, για πρώτη φορά δημιουργήθηκε ο Δείκτης Ψηφιακής Ετοιμότητας των Μικρών & Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Ο δείκτης αποτυπώνει τον βαθμό ψηφιακής ωριμότητας των ΜμΕ, με βάση την υιοθέτηση και χρήση 10 σημαντικών ψηφιακών εφαρμογών & υποδομών, όσον αφορά στην ψηφιακή παρουσία και επικοινωνία, τις ψηφιακές συναλλαγές και προωθήσεις, τα διοικητικά συστήματα διαχείρισης πόρων και τις ψηφιακές υποδομές.

Η χρήση ψηφιακών εφαρμογών & υποδομών από τις ελληνικές ΜμΕ

 Σε τομείς, όπως η ψηφιακή παρουσία και επικοινωνία, τα ποσοστά  χρήσης των ψηφιακών εργαλείων και υποδομών από τις ΜμΕ, βρίσκονται σε σχετικά υψηλά επίπεδα.

Αναλυτικά, πώς διαμορφώνονται, ανά κατηγορία, τα ποσοστά χρήσης στην Ελλάδα:

  • Για ψηφιακή παρουσία και επικοινωνία: website (70%), τηλεφωνικό κέντρο (53%), ψηφιακές επικοινωνίες (40%), τηλεδιάσκεψη (39%)
  • Για ψηφιακές συναλλαγές και προώθηση: μέσα κοινωνικής δικτύωσης (62%), ψηφιακές καμπάνιες (36%), ηλεκτρονικό κατάστημα (17%)
  • Για διοικητικά συστήματα διαχείρισης πόρων: ERP (43%), CRM (39%), IoT συστήματα (22%)
  • Για ψηφιακές υποδομές: ψηφιακή ασφάλεια (78%), servers (53%), cloud (22%)

Σε αρκετές περιπτώσεις πάντως, και κυρίως λόγω έλλειψης πόρων, οι επιχειρήσεις επιλέγουν απλές, ελλιπείς ή ερασιτεχνικές ψηφιακές λύσεις. Για παράδειγμα:

  • 1 στους 3 που έστησαν website το έκανε o ίδιος ή κάποιος γνωστός του.
  • 1 στους 2 που οργάνωσαν ψηφιακή καμπάνια το έκανε ο ίδιος ή κάποιος γνωστός του.
  • 1 στους 3 χρήστες CRM συνεχίζει να χρησιµοποιεί ερασιτεχνικές λύσεις.
  • 8 στους 10 που αξιοποίησαν IoT τεχνολογίες το έκαναν για απλή παρακολούθηση χώρων.
  • 9 στους 10 χρησιμοποίησαν απλά antivirus για σταθερές συσκευές για την ψηφιακή τους ασφάλεια.

Το 2020, καταγράφηκε αυξητική τάση στη χρήση των ψηφιακών εφαρμογών & υποδομών, που αφορά κυρίως στα:

  • Ηλεκτρονικά καταστήματα (e–shops): από 14% το 2019, η χρήση ανήλθε σε 17% το 2020.
  • Ψηφιακές καμπάνιες: από 32%, η χρήση ανήλθε σε 36%.
  • Εργαλεία τηλεδιάσκεψης: από 34% η χρήση αυξήθηκε σε 40%.
  • Συστήματα CRM: από 31% η χρήση αυξήθηκε σε 38%.
  • IoT συστήματα: Το 2020 η χρήση ενισχύθηκε κατά 10π.π., σε 22%

Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, ο συνδυασμός συμπληρωματικών εργαλείων & εφαρμογών αποφέρει περισσότερα επιχειρηματικά οφέλη. Ενδεικτικά: 

  • 24% περισσότερα οφέλη στις πωλήσεις έχουν οι επιχειρήσεις που συνδυάζουν website και ηλεκτρονικό κατάστημα (e–shop), σε σχέση με τις άλλες επιχειρήσεις.
  • Αντίστοιχα, εκείνες που συνδύασαν συστήματα ERP και CRM είχαν κατά 19% καλύτερο έλεγχο των πόρων τους, σε σχέση με τις υπόλοιπες εταιρείες.
  • 24% ευκολότερη διαχείριση σχέσεων πελατών φαίνεται να είχαν οι εταιρείες που συνδύασαν ηλεκτρονικό κατάστημα και ψηφιακές καμπάνιες, σε σχέση με τις άλλες επιχειρήσεις.

Η επίδραση του COVID–19 & η αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών από τις ελληνικές ΜμΕ

Η υγειονομική κρίση επηρέασε σημαντικά τις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα, καθώς 8 στις 10 χρειάστηκε να κάνουν σημαντικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας τους, ενώ 1 στις 3 ανέστειλε πλήρως τη λειτουργία της. Σήμερα, 6 στις 10 ΜμΕ δηλώνουν ότι έχουν επανέλθει πλήρως σε προ-COVID κατάσταση.

Τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι επιχειρήσεις, αφορούν σε εμπορικά και χρηματοοικονομικά ζητήματα, καθώς και στα logistics.

Για παράδειγμα, η μείωση πωλήσεων (για το 79% των ΜμΕ), η αδυναμία είσπραξης οφειλών (67%), η προμήθεια πρώτων υλών (52%), η παράδοση υπηρεσιών/προϊόντων (48%), κ.ά.

Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων (7 στις 10) αξιοποίησαν περισσότερο τις ψηφιακές τεχνολογίες για να ξεπεράσουν τις δυσκολίες που προκάλεσε ο COVID-19 και να επιστρέψουν στην ομαλότητα. Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε[1] αύξηση στις τηλεφωνικές παραγγελίες (48%), στις διαδικτυακές πωλήσεις (47%) και την τηλεργασία (50%).

Ο Δείκτης Ψηφιακής Ετοιμότητας των Μικρών & Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων – Συμπεράσματα  

Με βάση τα ευρήματα της έρευνας, 1 στις 2 μικρές επιχειρήσεις στην Ελλάδα βρίσκεται στα πρώτα στάδια του δείκτη, ενώ μόλις 1 στις 8 κατατάσσεται στο λεγόμενο προχωρημένο στάδιο και καμία στο ιδεατό. Ωστόσο, η έρευνα καταγράφει μικρή άνοδο το 2020 σε σχέση με το 2019.

Φαίνεται ότι η ψηφιακή ετοιμότητα επηρεάζεται από το μέγεθος αλλά και τον κλάδο των επιχειρήσεων. Οι μεγαλύτερες εταιρείες (με 6-10 αλλά και πάνω από 10 εργαζόμενους) καθώς και οι κλάδοι των επαγγελματιών-επιστημόνων, της μεταποίησης, καθώς και οι τεχνικές εταιρείες «σκοράρουν» υψηλότερα στον δείκτη. 

Επίσης, σύμφωνα με την έρευνα, οι ψηφιακά πιο ώριμες εταιρείες αξιοποίησαν περισσότερο -και συνδυαστικά- τις διαθέσιμες τεχνολογίες προκειμένου να ξεπεράσουν τα προβλήματα λόγω COVID-19. Έτσι, επανήλθαν πιο εύκολα στην κανονικότητα και επηρεάστηκαν λιγότερο αρνητικά.

Συμπεράσματα

  • Η χρήση των τεχνολογιών για ψηφιακή παρουσία και ψηφιακή επικοινωνία, παραμένει σε υψηλά ποσοστά.
  • Το 2020 καταγράφηκαν αυξητικές τάσεις στο ηλεκτρονικό εμπόριο, τις ψηφιακές καμπάνιες, τα εργαλεία τηλεδιάσκεψης και τις λύσεις IoT.
  • Οι ΜμΕ βρίσκονται ακόμη στα αρχικά στάδια του Δείκτη Ψηφιακής Ετοιμότητας (1 στις 2) αλλά υπάρχει μικρή άνοδος σε σχέση με το 2019.
  • Η ψηφιακή ετοιμότητα επηρεάζεται από το μέγεθος και τον κλάδο των επιχειρήσεων.
  • Ο COVID-19 επηρέασε αρνητικά τη λειτουργία των επιχειρήσεων και μόνο 6 στις 10 επανήλθαν πλήρως στην προηγούμενή τους κατάσταση.
  • Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων (7 στις 10) αξιοποίησαν τις ψηφιακές τεχνολογίες για να ξεπεράσουν τα προβλήματα που προκάλεσε η πανδημία.
  • Επήλθαν σημαντικές αλλαγές στην επικοινωνία των επιχειρήσεων (1 στις 2) και οργανώθηκαν περισσότερες τηλεδιασκέψεις (5 στις 10) και περισσότερες ψηφιακές προωθητικές ενέργειες (4 στις 10).
  • Οι ψηφιακές τεχνολογίες υποστήριξαν επιστροφή στην κανονικότητα, και οι εταιρείες έκαναν περισσότερη χρήση της τηλεργασίας (1 στις 2) και είδαν αύξηση στην κίνηση του online καταστήματος (1 στις 2).
  • Οι ψηφιακά πιο ώριμες εταιρείες αξιοποίησαν περισσότερο και αποτελεσματικότερα τις ψηφιακές τεχνολογίες για να ξεπεράσουν τα προβλήματα λόγω COVID-19.
  • Οι πολύ ώριμες ψηφιακά επιχειρήσεις επανήλθαν πιο εύκολα στην κανονικότητα ή ακόμη και βελτίωσαν την κατάστασή τους .

[1] Η κατανομή ποσοστών αφορά το μέρος του δείγματος που διαθέτει την εκάστοτε υποδομή.