Ένα νέο όρο εισάγουν στην αναφορά τους οι αναλυτές της BETA Χρηματιστηριακής, στο πλαίσιο της ανακοίνωσης των οικονομικών αποτελεσμάτων του 2012 των εισηγμένων εταιρειών στο ΧΑ.


beta_total2012Σύμφωνα με το τμήμα ανάλυσης της BETA με τον όρο “βιώσιμη χρηματοοικονομική κατάσταση” το ενδιαφέρον μοιραία φεύγει από την τελική γραμμή και επικεντρώνεται στα ταμειακές ροές, εξυπηρέτηση υποχρεώσεων και αναχρηματοδότηση του δανεισμού. Ενέργειες, όπως η εθελούσια έξοδος, οι νέες επιχειρησιακές συμβάσεις, η μείωση του ακριβού δανεισμού, ο περιορισμός των κεφαλαίων κίνησης και η μείωση των κεφαλαιουχικών δαπανών ήταν ένα συχνό χαρακτηριστικό στις ανακοινώσεις των εισηγμένων. Από δω και πέρα η αντοχή στα λειτουργικά αποτελέσματα, η έμφαση στη μείωση του τραπεζικού δανεισμού και οι εξαγωγές θα είναι το αντίδοτο στην κρίση όσων εταιρειών άντεξαν και μπορούν να συνεχίσουν.


Το 4ο τρίμηνο του 2012 δεν επεφύλαξε κάποια ιδιαίτερη θετική έκπληξη σε επίπεδο κερδοφορίας. Αντιθέτως, η ύφεση για πέμπτο συνεχόμενο έτος αλλά και οι εξελίξεις στην Κύπρο είχαν ως αποτέλεσμα τα μεγέθη να μην είναι πλέον συγκρίσιμα, αφού απουσιάζουν σημαντικές εταιρείες ως προς τη διαμόρφωση του αποτελέσματος. Σαφώς υπάρχει έντονη επιρροή του τραπεζικού στοιχείου στη διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος παρά την συρρίκνωση του αριθμού των τραπεζών (δεν υπάρχει πλέον Αγροτική Τράπεζα, Proton, Ταχ. Ταμιευτήριο, Ασπίς και οι δύο Κυπριακές), ωστόσο δεν λείπουν εταιρείες με ζημιές αρκετών δεκάδων εκατομμυρίων: 63 εταιρείες “έχασαν” πάνω από €10 εκατ., δημιουργώντας ένα πλήθος εταιρειών με σημαντικό συστημικό βάρος.


Σε μια εσωτερική αγορά, που είναι καταδικασμένη να συρρικνώνεται και σε μια οικονομία που το κόστος χρήματος είναι υψηλό, η μείωση του εσωτερικού κόστους λειτουργίας της επιχείρησης είναι κανόνας επιβίωσης. Αν θεωρηθεί ότι το όποιο “λίπος” από πωλήσεις παγίων και συμμετοχών έχει προ πολλού εξαντληθεί, τα μόνα περιθώρια ελιγμών που είχαν οι διοικήσεις για να παραμείνουν σε μια βιώσιμη χρηματοοικονομική κατάσταση είναι να περιορίσουν το οργανικό κόστος λειτουργίας και τις επενδύσεις τους.


Σε αυτό το κλίμα, οι εισηγμένες εταιρείες κατάφεραν να διατηρήσουν τον τζίρο τους στα περυσινά επίπεδα (€76,1 δις) ενισχύοντας τις εξαγωγές τους. Το 2012 ο κύκλος εργασιών των δύο διυλιστηρίων δεν έχει απορροφήσει τη μείωση που παρατηρείται σε άλλους κλάδους, καθώς χωρίς αυτόν η μείωση θα ήταν της τάξεως του 4% ή €2,2 δις, σε σχέση με την περυσινή χρήση. Επίσης, σημαντική είναι και η συνεισφορά του κλάδου της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (+9%) λόγω της αύξησης των τιμολογίων από την αρχή του έτους και της έναρξης λειτουργίας νέων μονάδων θερμικών εργοστασίων αλλά και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.


Τα λειτουργικά αποτελέσματα (EBITDA) είναι μειωμένα κατά 3,3% στα €6,9 δις, μια συντηρητική υποχώρηση τηρουμένων των συνθηκών, η οποία οφείλεται στις προαναφερθείσες κινήσεις μείωσης κόστους και εσωτερικών οργανικών αναδιαρθρώσεων. Από την άλλη πλευρά η πληθώρα έκτακτων, μη οργανικών εγγραφών διατήρησε την τελική γραμμή στο κόκκινο για τρίτη συνεχόμενη χρήση, ανεβάζοντας τις αθροιστικές ζημιές της τριετίας στα €53,2 δις. Αν και σε κάποιες περιπτώσεις θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι η εμφάνιση ζημιών είναι μια ασπίδα προστασίας για τη ρευστότητα (φορολογία, μερίσματα, προκαταβολές φόρων, κ.λπ.), η συνεχής παρουσία ζημιών στους ισολογισμούς των ίδιων εταιρειών δημιουργεί ένα θέμα συστημικού κινδύνου απέναντι σε πελάτες, πιστωτές και μετόχους.


Δεν άλλαξε η σχέση των κερδοφόρων έναντι των ζημιογόνων εταιρειών στο σύνολο της χρήσης, διατηρώντας τη σχέση 70:30 υπέρ των ζημιογόνων εταιρειών. Το δυσάρεστο για την αγορά είναι ότι, παρά την αποχώρηση από την αγορά λόγω χρεωκοπίας δεκάδων εταιρειών, η σχέση αυτή δεν αποκλιμακώνεται. Το σημείο ισορροπίας, πάντως, εντοπίζεται χρονικά στο 6μηνο του 2010, περίοδο κατά την οποία η ύφεση στην ελληνική αγορά άρχισε να αποκτά δυναμική και ενδεχομένως εκεί θα πρέπει να αναζητηθεί η βελτίωση του σχετικού δείκτη.


Τέλος, το λειτουργικό περιθώριο παρουσιάζει μεγάλη βελτίωση (9% έναντι 1,4%) στο 4ο τρίμηνο με το δεδομένο της μη συμμετοχής, στο τελευταίο τρίμηνο, πολλών ζημιογόνων εταιρειών που δεν ανακοίνωσαν αποτελέσματα. Σε επίπεδο χρήσης η βελτίωση είναι της τάξεως των 170 μονάδων βάσης δείγμα, που αντανακλά το βαθμό μείωσης κάποιων γενικών εξόδων ή άλλων οργανικών κοστολογίων.


Τι επηρέασε τα μεγέθη του 4ου τριμήνου και το 2012
– Η ύφεση στο 4ο τρίμηνο έφθασε στο υψηλότερο σημείο των τεσσάρων περιόδων της χρονιάς, τρέχοντας με ρυθμό 7,6%.
– Η επαναγορά των ομολόγων από τις ελληνικές τράπεζες.
– Η χρηματιστηριακή βελτίωση των αποτιμήσεων κάποιων θυγατρικών λόγω των ισχυρών ανοδικών τάσεων στην αγορά κατά το 4ο τρίμηνο. Η επίδραση αναμένεται να εμφανιστεί στην καθαρή θέση.
– Η μείωση της ζήτησης στο πετρέλαιο θέρμανσης.
– Η φορολογία στις ΑΠΕ.
– Η μείωση της εύλογης αξίας των ακινήτων σε εταιρείες διαχείρισης χαρτοφυλακίου real estate.
– Το κόστος δανεισμού παραμένει σε υψηλά επίπεδα, ακυρώνοντας το πλεονέκτημα της χαμηλότερης φορολογικής βάσης.
– Ο περιορισμός μέρους του λειτουργικού κόστους λόγω των μισθολογικών μειώσεων, η αλλαγή του μίγματος πώλησης σε προϊόντα υψηλότερου περιθωρίου και η μείωση των δαπανών για νέες επενδύσεις συγκράτησαν, κατά περίπτωση, τη μείωση των λειτουργικών κερδών.
– Η μείωση των τελών τερματισμού στην εγχώρια αγορά, η οποία συρρίκνωσε τα έσοδα των τηλεπικοινωνιακών εταιρειών.


Η συνέχεια
Όσο η ύφεση της εγχώριας αγοράς διατηρείται, το άνοιγμα ή η ενίσχυση της παρουσίας σε ξένες αγορές θεωρείται ως η μοναδική διέξοδος για τις εισηγμένες εταιρείες, προκειμένου να αναπληρώνουν το χαμένο τζίρο και να λειτουργούν σε ένα σχετικά ικανοποιητικό επίπεδο δυναμικότητας. Το 2012, ωστόσο, παρέμεινε από πολύ έως πάρα πολύ δύσκολο για όσες εταιρείες έχουν υψηλή εξάρτηση από την εγχώρια αγορά, καθώς η διέξοδος στο εξωτερικό δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη και μεγαλύτερη κερδοφορία. Το μεταφορικό κόστος, ο ανταγωνισμός και η δυσκολία εύρεσης κεφαλαίου κίνησης από ξένες ή ελληνικές τράπεζες κατέστησαν το 2012 τη δυσκολότερη χρονιά, ακόμα και για όσες εταιρείες ήταν παραδοσιακά εξωστρεφείς. Στο δίλλημα “διατήρηση πωλήσεων vs. χαμηλότερα περιθώρια”, οι εισηγμένες απάντησαν την πρώτη επιλογή, καθώς στην παρούσα φάση η κερδοφορία φαίνεται να έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα. Πιθανόν να έχει παίξει ρόλο και το γεγονός ότι η απώλεια κάποιων μεριδίων αγοράς να έχει υψηλότερο κόστος επανάκτησης, άρα οι διοικήσεις προσανατολίζονται στο να πωλούν με μικρότερο ή και καθόλου κέρδος μέχρι να ομαλοποιηθεί η κατάσταση.


Όσο το κόστος δανεισμού παραμείνει υψηλό είναι δύσκολο να αλλάξει η εικόνα της οικονομίας, καθώς οι επενδύσεις θα απαιτούν ένα πολύ υψηλό βαθμό εσωτερικής απόδοσης ή πολύ υψηλό ποσοστό ιδίων κεφαλαίων. Είναι βασικό ζητούμενο η μείωση του κόστους δανεισμού για να αλλάξει η εικόνα της οικονομίας. Και απ’ ό,τι φαίνεται κάτι τέτοιο δεν θα υλοποιηθεί, αν δεν ολοκληρωθούν οι αυξήσεις κεφαλαίου των τραπεζών. Το ευχάριστο για την ελληνική οικονομία είναι ότι υπάρχουν θετικές ενδείξεις για τον τουρισμό φέτος, μια παράμετρος η οποία μπορεί να μετριάσει, κάπως, την επίπτωση της μείωσης της εσωτερικής ζήτησης στο 3ο τρίμηνο. Επίσης, διαφαίνεται κάποια επίσπευση στο θέμα της έναρξης των κατασκευαστικών έργων που αφορούν παραχωρήσεις του Δημοσίου, το οποίο θα δώσει μεγάλη ώθηση σε έναν κομβικό κλάδο. Όλα τα παραπάνω, αν και είναι εν δυνάμει ευκαιρίες, εσωκλείουν ένα ρίσκο υλοποίησης ή νέων καθυστερήσεων, που στην περίπτωση της Ελλάδας δεν είναι αμελητέο.


Οι αναλυτές παραμένουν επιλεκτικοί σε ό,τι αφορά την στάση τους στη χρηματιστηριακή αγορά, καθώς οι συνθήκες στην Ελληνική οικονομία θα παραμείνουν απαιτητικές το 1ο εξάμηνο του 2013. Προτιμούν μεγέθη κερδοφορίας, που συνοδεύονται από δυνατές ταμειακές ροές, συγκράτηση περιθωρίων και εξαγωγική δραστηριότητα.


Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των ενοποιημένων ισολογισμών για όλους τους κλάδους των εισηγμένων εταιρειών στο Χρηματιστήριο Αθηνών, σε ένα σύνολο 233 ισολογισμών, ο Κύκλος Εργασιών για το σύνολο του 2012 διαμορφώθηκε στα €76,093 δις από €76,276 δις – σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα το 2011 – με μείωση 0,2%. Τα EBITDA διαμορφώθηκαν στα €6,881 δις από €7,157 δις – σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα το 2011 – με μείωση 3,9%. Οι Ζημιές μετά από Φόρους και Δικαιώματα Μειοψηφίας διαμορφώθηκαν στα €6,636 δις έναντι Ζημιών €29,996 δις το 12μηνο του 2011. Στο 12μηνο του 2012 εμφανίστηκαν 72 κερδοφόρες και 161 ζημιογόνες εταιρείες.


Κλάδος Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών
Συνολικά ο κλάδος Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών το 12μηνο του 2012 σημείωσε μείωση Κύκλου Εργασιών κατά 3,3%, ο οποίος διαμορφώθηκε στα €8,712 δις έναντι €9,012 δις το 12μηνο του 2011. Τα EBITDA διαμορφώθηκαν στα €1,908 δις παρουσιάζοντας μείωση κατά 1,2% από €1,932 δις το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι. Τα Κέρδη μετά από Φόρους και Δικαιώματα Μειοψηφίας επίσης παρουσίασαν αύξηση 273,3% φτάνοντας τα €283,4 εκατ. έναντι ζημιών €163,5 εκατ. το 12μηνο του 2011.


Στην Πληροφορική, ο Κύκλος Εργασιών το 12μηνο του 2012 διαμορφώθηκε στα €1,619 δις από €1,454 δις – σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2011 – με αύξηση 11,4%. Τα EBITDA έφτασαν στα €180,5 εκατ. από €172,6 εκατ. – σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα το 2011 – με αύξηση κατά 4,5%. Αυξημένες Ζημίες μετά από Φόρους και Δικαιώματα Μειοψηφίας εμφάνισαν οι εισηγμένες εταιρείες της κατηγορίας πληροφορικής, που έφτασαν τα €32,02 εκατ. έναντι ζημιών €3,39 χιλ. το 12μηνο του 2011.


Στις Τηλεπικοινωνίες, ο Κύκλος Εργασιών το 12μηνο του 2012 διαμορφώθηκε στα €5,317 δις από €5,674 δις – σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2011 – με μείωση 6,3%. Τα EBITDA μειώθηκαν επίσης κατά 3,3% και έφτασαν στα €1,616 δις από €1,671 δις – σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2011. Τα Κέρδη μετά από Φόρους και Δικαιώματα Μειοψηφίας παρουσίασαν αύξηση 462,9% και διαμορφώθηκαν στα €360,5 εκατ. έναντι ζημιών €99,3 εκατ. το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι.


Στην κατηγορία Είδη – Λύσεις Πληροφορικής, ο Κύκλος Εργασιών το 12μηνο του 2012 διαμορφώθηκε στα €326,7 εκατ. έναντι €354,2 εκατ. – σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2011 – με μείωση 7,8%. Τα EBITDA έφτασαν στα €14,5 εκατ. έναντι €13,2 εκατ. με αύξηση 9,5%. Τα Κέρδη μετά από Φόρους και Δικαιώματα Μειοψηφίας διαμορφώθηκαν στα €6,08 εκατ. σημειώνοντας αύξηση 54,1% έναντι €3,9 εκατ. το 12μηνο του 2011.


Αναλυτικότερες πληροφορίες μπορείτε να δείτε στο http://www.sepe.gr/default.aspx?pid=34&la=1&artID=4663