Πώς μπορεί να προβλεφθεί ο κίνδυνος φαινομένων απάτης και ατασθαλιών μέσα σε μια επιχείρηση; Ποια τα εργαλεία που μπορούν να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις; Πώς θα καταφέρουν να περάσουν από την πρόθεση για αποτροπή φαινομένων απατών, στην πράξη;

Απαντήσεις σε αυτά και πολλά ακόμα ερωτήματα έδωσαν στελέχη της ΕΥ και του Ελληνικού Ινστιτούτου κατά της Απάτης (Association of Certified Fraud Examiners – ACFE Greek Chapter) σε από κοινού εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε χθες στον χώρο του Χρηματιστηρίου Αθηνών. 

Ο κ. Γιάννης Δρακούλης, Associate Partner και Επικεφαλής του Τμήματος Ειδικών Ερευνών και Εταιρικής Συμμόρφωσης της ΕΥ Ελλάδος, χαιρετίζοντας την εκδήλωση, δήλωσε: «Με τόσες περιπτώσεις εταιρικής απάτης που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, αυτό που απασχολεί σήμερα τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς, δεν είναι τόσο το πώς θα τις αντιμετωπίσουν αφού εμφανιστούν, αλλά πώς θα προλάβουν και θα καταπολεμήσουν αυτά τα φαινόμενα στη γέννησή τους. Τα Forensic Data Analytics αποτελούν ένα εργαλείο που μπορεί να υποστηρίξει τις επιχειρήσεις προς αυτήν την κατεύθυνση. Ωστόσο, δεν αρκεί μόνο η χρήση της τεχνολογίας για την πρόληψη της απάτης – οι οργανισμοί θα πρέπει να έχουν θέσει και τις σωστές προτεραιότητες με το θέμα της ακεραιότητας υψηλά στην ατζέντα, για να καταπολεμήσουν τα φαινόμενα απάτης». 

Την εκδήλωση άνοιξε η κα Τατιάνα Αναστασιάδη, μέλος ΔΣ του ACFE Greek Chapter, η οποία παρουσίασε το έργο και την πορεία του Ινστιτούτου, τονίζοντας: «Τα φαινόμενα εταιρικής απάτης αποτελούν μείζον θέμα στις μέρες μας. Σοβαρές υποθέσεις βλέπουν το φως της δημοσιότητας, επηρεάζοντας τους μετόχους της εταιρείας, τους εργαζόμενους, αλλά και την ίδια την αγορά, καθώς κλονίζουν την εμπιστοσύνη σε αυτήν. Και στη χώρα μας, δυστυχώς, είχαμε και έχουμε περιπτώσεις εταιρικής απάτης, οι οποίες άφησαν πίσω τους κρίσιμα πλήγματα στην αγορά. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είναι αναγκαίο να προβούμε σε προληπτικές δράσεις για να καταφέρουμε, όχι απλά να αντιμετωπίσουμε τέτοια φαινόμενα, αλλά να τα προλάβουμε και να τα χτυπήσουμε στη ρίζα τους», κατέληξε.

Από τη θεωρία στην πράξη

Αν και η πλειοψηφία των επιχειρήσεων θεωρεί ότι έχει αναδείξει σε ικανοποιητικό βαθμό το θέμα της ακεραιότητας, υιοθετώντας κώδικα δεοντολογίας, πολιτικές και καλές πρακτικές, ενσωματώνοντας την ακεραιότητα στον σκοπό και τις αξίες της, αλλά και μέσω επικοινωνιών από την ηγεσία, φαίνεται πως υπάρχει ένα χάσμα μεταξύ των προθέσεων και των πράξεων. Για να μπορέσει η ακεραιότητα να εφαρμοστεί και στην πράξη, θα πρέπει να υιοθετηθούν από όλους τους εργαζόμενους σε μια επιχείρηση αρχές και πρότυπα συμπεριφοράς, ενώ θα πρέπει να είναι διαθέσιμα δεδομένα για τη συμπεριφορά των εργαζομένων και την οργανωτική κουλτούρα της επιχείρησης, καθώς και σχετικά μετρήσιμα δεδομένα.

Σε αυτά αναφέρθηκε η κα Αγγελική Τσιληφίδου, Senior Manager στο Τμήμα Ειδικών Ερευνών και Εταιρικής Συμμόρφωσης της ΕΥ Ελλάδος, ενώ σημείωσε: «Ο πυρήνας της ατζέντας ακεραιότητας των επιχειρήσεων θα πρέπει να αποτελείται από τέσσερα στοιχεία: τη διακυβέρνηση, την κουλτούρα, τον έλεγχο και την πληροφόρηση. Συνθέτοντας αυτά, οι επιχειρήσεις μπορούν να δημιουργήσουν μια σωστή ατζέντα ακεραιότητας. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα φαινόμενα απάτης δεν αφορούν μόνο την ηγεσία μιας εταιρείας, αλλά ολόκληρη την επιχείρηση, και η ατζέντα ακεραιότητας πρέπει να ακολουθείται από όλους ανεξαιρέτως». 

Τα Forensic Data Analytics, όπλο κατά της εμφάνισης φαινομένων εταιρικής απάτης

Στη σημασία των Forensic Data Analytics (FDA) για την έγκαιρη πρόληψη της εμφάνισης φαινομένων απάτης αναφέρθηκε ο κ. Γιάννης Βραϊμάκης, Manager στο Τμήμα Ειδικών Ερευνών και Εταιρικής Συμμόρφωσης της ΕΥ Ελλάδος, κατά την παρουσίασή του. «Τι εννοούμε με τον όρο Forensic Data Analytics; Πρόκειται για τη συλλογή και ανάλυση όλων των τύπων δεδομένων, με σκοπό να διαχειριστούμε κινδύνους νομικούς, κανονιστικής συμμόρφωσης και απάτης. Όταν τα FDA συνδυάζονται με την ανθρώπινη ευφυΐα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την καλύτερη παρακολούθηση, πρόληψη, ανίχνευση, έρευνα και αποτροπή ανωμαλιών σε επιχειρηματικές δραστηριότητες και συναλλαγές», σημείωσε ο κ. Βραϊμάκης. Σύμφωνα με την έρευνα Report to the nations: 2018 Global Study on Occupational Fraud and Abuse του ACFE, η μέση απώλεια για τις επιχειρήσεις που δεν εφαρμόζουν κάποιου είδους έλεγχο στις λειτουργίες τους αγγίζει τα 250.000 δολάρια. 

Τα οφέλη των FDA για τις επιχειρήσεις

Αρκετές επιχειρήσεις παγκοσμίως έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούν τα FDA για να διαχειριστούν τις απάτες στις χρηματοοικονομικές δηλώσεις και τους κινδύνους ξεπλύματος χρημάτων. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έρευνα EY Global FDA Survey 2018, το 88% των ερωτηθέντων ανέφερε τις βελτιωμένες αξιολογήσεις κινδύνου ως το κορυφαίο όφελος από τη χρήση FDA, ενώ ακολουθούν η δυνατότητα να ανιχνεύουν τον κίνδυνο σε μεγάλο όγκο δεδομένων (87%), τα ταχύτερα αποτελέσματα σε έρευνες (81%), και τις περισσότερο σχετικές διορθωτικές δράσεις ή εκπαιδεύσεις (80%). Όσον αφορά στο ποιες FDA τεχνολογίες χρησιμοποιούν για να διαχειριστούν κινδύνους νομικούς, κανονιστικής συμμόρφωσης και απάτης, το 90% των ερωτηθέντων δήλωσε τα υπολογιστικά φύλλα και τη σχεσιακή βάση δεδομένων, το 63% το data warehouse, και το 55% τα εσωτερικά σχεδιασμένα εργαλεία.

«Η χρήση FDA είναι πιο αποτελεσματική όταν η οργανωσιακή δομή επιτρέπει στις κατάλληλες περιοχές κινδύνου να εντοπίζονται και να τίθενται σε προτεραιότητα, στις κατάλληλες τεχνολογίες και πηγές δεδομένων να εφαρμόζονται σε αυτούς τους κινδύνους, και στους κατάλληλους ανθρώπους να αξιοποιούν τη δύναμη της τεχνολογίας και να ερμηνεύουν τα αποτελέσματα σωστά», υπογράμμισε ο κ. Βραϊμάκης. «Η τεχνολογία προοδεύει διαρκώς. Οι πόροι εξειδικεύονται και πλέον είναι πιο εύκολο να βρεθούν πιο οικονομικές και αποδοτικές λύσεις», συμπλήρωσε.