Η εποχή που το Αλφαβητάρι αρκούσε, ώστε το παιδί σας να γνωρίσει τον κόσμο, έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί, μιας και ο προγραμματισμός αποτελεί την αλφαβήτα του σήμερα.

Tο Raspberry Pi Foundation είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 2009, με σκοπό την προώθηση της μελέτης των βασικών αρχών σχετικά με την επιστήμη των υπολογιστών στα σχολεία. Μέσω της δράσης του οργανισμού, αναπτύχθηκε το Raspberry Pi, ο καλύτερος ίσως φίλος των παιδιών στο ταξίδι της βιωματικής μάθησης και της εξοικείωσής τους με ό,τι αποτελεί αδιαμφισβήτητα το «αύριο» του πολιτισμού μας.

Τι είναι το Raspberry Pi και πως να ξεκινήσετε

Στην ουσία, πρόκειται για έναν μικρό ηλεκτρονικό υπολογιστή και άρα αυτό που χρειάζεται είναι ηλεκτρικό ρεύμα, οθόνη, πληκτρολόγιο και ποντίκι. Μπορείτε να αγοράσετε αυτά τα περιφερειακά εξαρτήματα ή να χρησιμοποιήσετε ήδη υπάρχοντα εξοπλισμό, όπως για παράδειγμα τον φορτιστή του τηλεφώνου σας, που μπορεί να χρησιμεύσει για την παροχή ρεύματος ή την τηλεόραση, η οποία μπορεί να λειτουργήσει ως οθόνη. Ταυτόχρονα, ένας υπολογιστής χρειάζεται απαραίτητα και σκληρό δίσκο για να αποθηκεύει αρχεία αναγκαία για τη λειτουργία του. Σε αυτήν την περίπτωση, η χρήση μιας micro SD κάρτας θα διευθετήσει το πρόβλημα, προσφέροντας τον ζητούμενο αποθηκευτικό χώρο.

Εξίσου σημαντική είναι η ύπαρξη λειτουργικού συστήματος, προκειμένου το Raspberry Pi να δουλέψει. Ενας απλός τρόπος για να ρυθμίσετε το ζήτημα, είναι να κατεβάσετε το λειτουργικό που θέλετε (π.χ. μια ελαφριά έκδοση του Linux) και να το εγκαταστήσετε στην micro SD κάρτα που θα χρησιμοποιήσετε. Εχετε βέβαια υπόψιν, πως το Raspbian αποτελεί το προτεινόμενο και μάλλον καταλληλότερο λειτουργικό για Raspberry, μιας και αναπτύχθηκε από το ίδιο το Raspberry Pi Foundation ακριβώς για αυτό το λόγο. Πλέον, χρειάζεται απλώς να συνδέσετε πληκτρολόγιο και ποντίκι μέσω των USB θυρών, την οθόνη μέσω καλωδίου HDMI και την micro SD κάρτα μέσω της ειδικής υποδοχής. Σημειωτέον, πως το Raspberry Pi δεν διαθέτει on/off λειτουργία, όπως συμβαίνει με τους υπολογιστές και αρκεί η τροφοδοσία του με ρεύμα ώστε να τεθεί σε λειτουργία. Η πράσινη LED ένδειξη θα επιβεβαιώσει του λόγου το αληθές.

Λειτουργικότητα και εφαρμογές

Το Raspberry Pi αποτελεί έναν εξαιρετικά φτηνό υπολογιστή και η χρησιμότητα του έγκειται κυρίως στο γεγονός πως επιτρέπει σε κάποιον να πειραματιστεί και να εξερευνήσει τις δυνατότητες του φυσικού προγραμματισμού. Μέσω δύο σειρών από pins που μπορούν να δεχθούν απλές εντολές μέσω software, προσφέρει εξοικείωση με ένα σύστημα, το οποίο βρίσκει εφαρμογή σε πλήθος λειτουργιών, από τα αυτοματοποιημένα οικιακά συστήματα έως τον απομακρυσμένο έλεγχο.

Υπάρχουν εκατοντάδες online μαθήματα που περιγράφουν με λεπτομέρεια το πως μπορείτε να ξεκινήσετε την ενασχόληση με τον φυσικό προγραμματισμό. Με βάση την ηλικία του παιδιού σας, ίσως θα ήταν προτιμότερο να ξεκινούσατε επιλέγοντας το Python ή το Scratch ως γλώσσες προγραμματισμού, καθώς και οι δύο έχουν αναπτυχθεί από το Raspberry Pi Foundation και αποτελούν ένα ιδιαίτερα ευνοϊκό περιβάλλον για να ξεκινήσει κανείς.

Χρήσιμα εξαρτήματα

Ξεκινώντας την εμπειρία του Raspberry Pi και του φυσικού προγραμματισμού, υπάρχουν συγκεκριμένα εξαρτήματα που θα ήταν καλό να προμηθευτείτε, καθώς αποτελούν ιδιαίτερα χρήσιμα εργαλεία στην όλη διαδικασία. Πλακέτες δοκιμών (breadboards), LED φωτάκια, αντιστάτες, καλώδια εκκίνησης (jumper leads), διακόπτες ανοικτού τύπου (push-to-make switch) και βομβητές (buzzers) είναι τα πλέον χρήσιμα σύνεργα, ικανά να ενισχύσουν σε μεγάλο βαθμό τη διαδικασία της βιωματικής μάθησης. Τα υλικά αυτά μπορείτε να τα προμηθευτείτε εύκολα και σε χαμηλή τιμή μέσω του διαδικτύου. Εναλλακτικά, μπορείτε να ελέγξετε τη σελίδα http://camjam.me/, η οποία συνεργάζεται με τo Ίδρυμα Raspberry και ασχολείται διεξοδικά με το Raspberry Pi. Εκεί θα βρείτε όλα όσα χρειάζεστε.

Αν και το λειτουργικό Raspbian είναι εξοπλισμένο με GUI (το γραφικό περιβάλλον που απεικονίζεται στις οθόνες των υπολογιστών και κατευθύνει τον χρήστη με σκοπό τον έλεγχο του υπολογιστή), θα ήταν μάλλον αναγκαίο να μάθετε να χειρίζεστε το «Τερματικό» (Terminal) ώστε να επιτύχετε σωστή και πλήρη χρήση του Raspberry Pi. Πηγαίνετε στο «Μενού», επιλέγετε «Εξαρτήματα» (Accessories) και στη συνέχεια «Τερματικό». Εκεί, πληκτρολογώντας την εντολή «sudo apt-get update», αναβαθμίζετε τη λίστα του διαθέσιμου software και κατόπιν μέσω της εντολής «sudo apt-get upgrade -y» αναβαθμίζετε όλο το εγκατεστημένο software. Με τον τρόπο αυτό έχετε ολοκληρώσει μια αρκετά σημαντική διαδικασία, την αναβάθμιση του λογισμικού του Raspberry. Σε περίπτωση που θέλετε να εγκαταστήσετε νέο λογισμικό (αφού πρώτα κάνετε update τη λίστα όπως αναφέρθηκε πιο πάνω), τότε δεν έχετε παρά να το ψάξετε χρησιμοποιώντας την εντολή «sudo apt-cache search», συνοδευόμενη από το όνομα του software που αναζητάτε. Για παράδειγμα, sudo apt-cache search tetris σε περίπτωση που θέλετε να εγκαταστήσετε το tetris. Επιπλέον, καλό θα ήταν να εγκαταστήσετε το tint, μέσω της εντολής «sudo apt-get install tint», προκειμένου να επιλέγετε τα προγράμματα που σας ενδιαφέρουν από τη λίστα προγραμμάτων. Ετσι, ορισμένα είδη software θα εμφανίζονται κατευθείαν στο μενού, ενώ άλλα θα τα αναζητείτε μέσω τερματικού.

Πλέον έχετε μια καλή εικόνα σχετικά με τη λειτουργία του Raspberry Pi και ενδεχομένως να είστε πεπεισμένοι για τα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει ένα παιδί αλληλεπιδρώντας με αυτό. Για οποιαδήποτε πρόσθετη πληροφορία, ανατρέξτε στο ιδανικότερο μέρος, την επίσημη ιστοσελίδα του οργανισμού https://projects.raspberrypi.org.