Από την εφημερίδα: “Το Βήμα” – 11/05/2008
Η διαφορά της από την αναλογική, τα πλεονεκτήματα της και ο απαραίτητος εξοπλισμός για τη λειτουργία της.
Μπορεί η πλήρης μετάβαση στην επίγεια ψηφιακή τηλεόραση να καθυστερεί ακόμη στη χώρα μας, το βέβαιο πάντως είναι ότι σε λίγα χρόνια η ψηφιακή τηλεόραση θα έχει αντικαταστήσει την αναλογική. Καλύτερη ποιότητα εικόνας και ήχου, καλύτερη μετάδοση και λήψη σήματος, νέες διαδραστικές υπηρεσίες είναι μερικά μόνο από τα πλεονεκτήματα της ψηφιακής μετάδοσης που θα απολαμβάνουμε. Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στην ψηφιακή και στην αναλογική τηλεόραση; Τι εξοπλισμός είναι αναγκαίος για την ψηφιακή λήψη; Πότε θα γίνει το πέρασμα στην ψηφιακή εποχή; Πώς προετοιμάζονται οι τηλεοπτικοί σταθμοί; Πώς θα είναι η τηλεόραση στο άμεσο μέλλον;
Η επίγεια ψηφιακή τηλεόραση (Digital Terrestrial Television) είναι μια εφαρμογή της ψηφιακής τεχνολογίας η οποία δίνει τη δυνατότητα στους τηλεθεατές να απολαμβάνουν καλύτερη ποιότητα εικόνας και ήχου μέσω μιας συμβατικής κεραίας. Επίσης δίνει τη δυνατότητα στους τηλεοπτικούς σταθμούς να εκπέμπουν περισσότερα κανάλια από την ίδια συχνότητα. Για παράδειγμα, στην ίδια συχνότητα UHF ή VHF ένας σταθμός μπορεί να εκπέμπει ως και τέσσερα κανάλια με συμβατική ποιότητα εικόνας ή ένα κανάλι με εικόνα υψηλής ευκρίνειας. Με τον τρόπο αυτό μπορεί ο κάθε τηλεοπτικός σταθμός να δημιουργήσει ένα μικρό πακέτο καναλιών από ένα δίκτυο που ως τώρα μετέδιδε μόνο ένα πρόγραμμα.
Τα πλεονεκτήματα της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης αφορούν τόσο τους τηλεθεατές όσο και τους παρόχους τηλεοπτικών προγραμμάτων, δηλαδή τους τηλεοπτικούς σταθμούς, και είναι αρκετά ώστε να δικαιολογούν την προσπάθεια που γίνεται στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την όσο το δυνατόν γρηγορότερη μετάβαση από την αναλογική στην ψηφιακή τηλεόραση. Πάντως αξίζει να σημειωθεί ότι αυτοί που ωφελούνται κυρίως είναι οι πάροχοι τηλεοπτικών προγραμμάτων, δηλαδή οι τηλεοπτικοί σταθμοί, ενώ τα οφέλη για τους τηλεθεατές περιορίζονται στη βελτίωση της ποιότητας του ήχου και της εικόνας και στην παροχή διαδραστικών υπηρεσιών.
* Τα πλεονεκτήματα
Τα οφέλη της ψηφιακής μετάδοσης για τα κανάλια είναι πολλά και ποικίλα. Για παράδειγμα, οι τηλεοπτικοί σταθμοί έχουν τη δυνατότητα εκπομπής σε όλη τη χώρα από μία συχνότητα, μάλιστα αυτό σημαίνει και καλύτερη εικόνα στην οθόνη του θεατή. Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα, με τα αναλογικά δεδομένα, κάθε κανάλι κάνει χρήση τριών συχνοτήτων από τρία διαφορετικά κέντρα εκπομπής (Πάρνηθα, Υμηττός και Αίγινα) για να καλύψει το λεκανοπέδιο της Αττικής. Επίσης η ψηφιακή εκπομπή χρειάζεται μικρότερη ισχύ, ενώ το κόστος της ψηφιακής μετάδοσης είναι μικρότερο από το κόστος της αναλογικής.
Επιπλέον η ψηφιακή μετάδοση δίνει τη δυνατότητα στους τηλεοπτικούς σταθμούς να μοιράσουν μεταξύ τους το κόστος της επίγειας μετάδοσης και αν κάποιοι σταθμοί συμφωνήσουν, θα μπορούν να μεταδίδουν το πρόγραμμά τους πανελλαδικά στο 1/4 του κόστους της αναλογικής μετάδοσης. Ηδη, σύμφωνα με πληροφορίες, ορισμένοι από τους σταθμούς εθνικής εμβέλειας έχουν συζητήσει το ενδεχόμενο μιας τέτοιας συνεργασίας και έχουν καταλήξει σε κάποιες αρχικές συμφωνίες.
Για τους τηλεθεατές το βασικό πλεονέκτημα της ψηφιακής τηλεόρασης είναι η βελτίωση της ποιότητας της εικόνας και του ήχου. Στη χώρα μας ιδιαίτερα ωφελημένοι θα είναι οι κάτοικοι των νησιών, αφού η θάλασσα προκαλεί μεγάλα προβλήματα στη μετάδοση του αναλογικού σήματος. Επίσης θα παρέχονται στους τηλεθεατές επιπλέον ψηφιακές υπηρεσίες, όπως ο ηλεκτρονικός οδηγός προγράμματος που επιτρέπει στον θεατή να γνωρίζει τι παρακολουθεί αλλά και τι θα ακολουθήσει μετά. Ακόμη θα παρέχονται διαδραστικές υπηρεσίες, δηλαδή οι θεατές θα έχουν τη δυνατότητα να επηρεάζουν το πρόγραμμα. Πρακτικά, όταν αναπτυχθούν και ενεργοποιηθούν τέτοιες υπηρεσίες στην Ελλάδα, θα μπορούμε μέσω τηλεφωνικής γραμμής να δίνουμε εντολές διαχείρισης του τηλεοπτικού προγράμματος ή λήψης παρεχομένων υπηρεσιών, όπως λ.χ. το ηλεκτρονικό εμπόριο. Διαδραστικές υπηρεσίες, προς το παρόν, παρέχονται μόνο μέσω του Διαδικτύου (Internet) και κανείς δεν μπορεί ακόμη να προβλέψει ασφαλώς πόσο γρήγορα θα κάνουν την εμφάνισή τους και στους τηλεοπτικούς δέκτες μας.
* Η ψηφιακή λήψη
Η επίγεια ψηφιακή τηλεόραση δεν χρειάζεται ούτε περίπλοκο εξοπλισμό ούτε «πιάτο» δορυφορικής λήψης. Λαμβάνει το σήμα από επίγεια συχνότητα και με τη βοήθεια αποκωδικοποιητή το μετατρέπει σε αναλογικό. Δεν χρειάζεται επίσης εγκατάσταση νέας κεραίας, αν και όσο καλύτερη είναι η κεραία τόσο καλύτερο είναι το τελικό αποτέλεσμα στην οθόνη. Το μόνο που απαιτείται είναι ένας ψηφιακός αποκωδικοποιητής τον οποίο οι τηλεθεατές θα μπορούν να επιλέξουν από οποιοδήποτε κατάστημα ηλεκτρονικών ειδών, ανάλογα με τις ανάγκες τους και τις οικονομικές τους δυνατότητες.
Το κόστος των συσκευών αυτών κυμαίνεται σήμερα από 50 ως 200 ευρώ ανάλογα με τις δυνατότητες που προσφέρουν, αλλά όσο περνάει ο καιρός και ως τη μετάβαση στην ψηφιακή εποχή υπολογίζεται ότι οι τιμές αυτές θα μειώνονται. Η βασική διαφορά ανάμεσα στους φθηνούς και στους ακριβούς αποκωδικοποιητές είναι ότι τα ακριβά μοντέλα παρέχουν στον χρήστη διαδραστικές υπηρεσίες, οι οποίες είναι άγνωστο πότε θα αρχίσουν να προσφέρονται στους έλληνες τηλεθεατές.
Οι αποκωδικοποιητές μπορεί να συνδεθούν με οποιαδήποτε τηλεόραση που έχει δυνατότητα σύνδεσης με εξωτερική κεραία και η σύνδεση είναι τόσο απλή που μπορεί να γίνει χωρίς να χρειάζεται ειδικός τεχνικός. Συσκευές όπως βίντεο και DVD δεν επηρεάζουν τα ψηφιακά προγράμματα. Κάποια από τα μοντέλα τηλεοράσεων που κυκλοφορούν διαθέτουν ενσωματωμένο αποκωδικοποιητή. Για τους κατόχους τέτοιων συσκευών δεν χρειάζεται συμπληρωματικός εξοπλισμός. Οι θεατές θα μπορούν επίσης να παρακολουθούν τα ψηφιακά κανάλια μέσω υπολογιστή, αρκεί να προμηθευθούν την ειδική κάρτα από τα εξειδικευμένα καταστήματα. Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν προβλέπεται χρέωση καμιάς συνδρομής. Τα ψηφιακά κανάλια τόσο της ΕΡΤ όσο και των ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών θα είναι ελεύθερης λήψης.
Στη χώρα μας η πρώτη μετάδοση επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης έγινε τον Σεπτέμβριο του 2001 από το εργαστήριο Ερευνας και Ανάπτυξης Τηλεπικοινωνιακών Συστημάτων του ΤΕΙ Κρήτης με δοκιμαστική εκπομπή στον Νομό Ηρακλείου. Πέντε χρόνια αργότερα, τον Ιανουάριο του 2006, η κρατική τηλεόραση εξέπεμψε για πρώτη φορά ψηφιακό σήμα και λίγους μήνες αργότερα άρχισαν σταδιακά να εκπέμπουν τα τρία κανάλια (Prisma+, Cine+ και Sport+) που αποτελούν την πιλοτική πλατφόρμα της ψηφιακής δημόσιας τηλεόρασης. Τα κανάλια αυτά, όπως ανέφερε πρόσφατα ο πρόεδρος της ΕΡΤ κ. Χ. Παναγόπουλος, παρακολουθούν σήμερα περίπου 500.000 Ελληνες. Η επέκταση των περιοχών όπου γίνεται λήψη του ψηφιακού σήματος γίνεται σταδιακά και η μορφολογική ποικιλία του ελληνικού εδάφους δυσκολεύει τα πράγματα, αφού απαιτείται η τοποθέτηση επίγειων αναμεταδοτών σε πάρα πολλά σημεία προκειμένου να είναι δυνατή η μεταφορά του ψηφιακού σήματος παντού, χωρίς ποιοτικές απώλειες.
Τα ιδιωτικά κανάλια έχουν εδώ και καιρό αρχίσει να προετοιμάζονται για τη στιγμή που η αναλογική μετάδοση θα καταργηθεί και θα αρχίσουν να εκπέμπουν το πρόγραμμά τους ψηφιακά. Το Mega, όπως και τα υπόλοιπα κανάλια, έχει φροντίσει να προετοιμαστεί τεχνολογικά ώστε να μπορέσει να εκμεταλλευθεί τις προοπτικές και τις αυξημένες δυνατότητες που μπορεί να προσφέρει η ψηφιακή τηλεόραση. Ηδη μέρος του προγράμματος γυρίζεται και σε ψηφιακή μορφή και, όπως αναφέρουν οι εκπρόσωποι του σταθμού, είναι έτοιμοι να ανταποκριθούν στην ψηφιακή πρόκληση αμέσως μόλις ξεκαθαρίσει το τοπίο με τις αδειοδοτήσεις.
* Η αδειοδότηση
Ο ΑΝΤ1 έχει ήδη αναπτύξει ψηφιακά δορυφορικά προγράμματα, στην Ευρώπη μέσω του Antenna Europe, στις ΗΠΑ και στον Καναδά μέσω του Antenna Satellite, στην Αυστραλία μέσω του Antenna Pacific και στην Ελλάδα μέσω του Antenna Gold. Οπως τονίζουν οι εκπρόσωποι του σταθμού, υπολογίζεται ότι μέσα στην επόμενη διετία θα έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες για το πέρασμα στην ψηφιακή εποχή.
Στο Star από τις αρχές του 2007 τα δελτία ειδήσεων είναι πλήρως ψηφιακά, η επεξεργασία της εικόνας γίνεται σε ψηφιακά μοντάζ, αλλά και η προβολή των βίντεο γίνεται από ψηφιακό video server. Σύντομα όλες οι εκπομπές του σταθμού θα παράγονται πλήρως ψηφιακά. Οπως αναφέρουν εκπρόσωποι του σταθμού, το συνολικό κόστος των επενδύσεων για την πλήρη εσωτερική ψηφιοποίηση ανέρχεται σε 9 εκατ. ευρώ. Επίσης τονίζουν ότι οι διαδικασίες για το πέρασμα στην ψηφιακή μετάδοση έχουν ολοκληρωθεί και ότι ο σταθμός είναι έτοιμος να εκπέμψει ψηφιακά αμέσως μόλις η πολιτεία δώσει το πράσινο φως. Στον Alpha ετοιμάζονται για το πέρασμα στην ψηφιακή τηλεόραση με γρήγορους ρυθμούς, ενώ στο Alter δηλώνουν ότι είναι επίσης έτοιμοι για τη νέα εποχή.
Με τα χρονικά περιθώρια που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ενωση για την πλήρη μετάβαση στην ψηφιακή εποχή να γίνονται ολοένα πιο ασφυκτικά, η ανάγκη για την ολοκλήρωση των διαδικασιών αδειοδότησης γίνεται επιτακτικότερη. Ο χάρτης συχνοτήτων βάσει του οποίου θα γίνεται η ψηφιακή μετάδοση δεν έχει επικυρωθεί, με αποτέλεσμα οι τηλεοπτικοί σταθμοί να μην μπορούν ακόμη να καταθέσουν αίτηση για άδεια πιλοτικής λειτουργίας ψηφιακής εκπομπής από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, που θα αποτελέσει και τη βάση για τις τελικές ψηφιακές άδειες, αν και όποτε δοθούν. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με το σχέδιο του χάρτη συχνοτήτων οι τηλεοπτικοί σταθμοί θα μπορούν να επιλέξουν συχνότητα εκπομπής, ενώ προβλέπεται επίσης η καταβολή τιμήματος επιπλέον του τέλους χρήσης της συχνότητας, που ανέρχεται στο 2% του ετήσιου τζίρου του σταθμού.
* Τι λέει ο ειδικός
«Καταιγιστικές αλλαγές στο τηλεοπτικό πεδίο»
Ο κ. Β. Ζαχαρόπουλος, προϊστάμενος του τμήματος Εφαρμοσμένης Πληροφορικής και Πολυμέσων του Κέντρου Τεχνολογικής Ερευνας Κρήτης, εξηγεί τη διαφορά ανάμεσα στην αναλογική και την ψηφιακή τηλεόραση καθώς και τα πλεονεκτήματα της ψηφιακής εποχής. Ο κ. Ζαχαρόπουλος ήταν επιστημονικός υπεύθυνος της πρώτης μετάδοσης επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης στη χώρα μας στο Ηράκλειο της Κρήτης.
– Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στην αναλογική και την ψηφιακή επίγεια τηλεόραση;
«Η επίγεια ψηφιακή τηλεόραση αποτελεί μια τεχνολογία η οποία θα επιφέρει καταιγιστικές αλλαγές στο τηλεοπτικό πεδίο και οι υπηρεσίες της θα αλλάξουν το παρόν σκηνικό στον τηλεοπτικό χώρο. Βασικό πλεονέκτημα της νέας επίγειας τηλεόρασης αποτελεί η αξιοποίηση μιας συχνότητας των UHF για τη μετάδοση πολλαπλών ψηφιακών τηλεοπτικών προγραμμάτων, διαδικτυακών υπηρεσιών και υπηρεσιών κατά απαίτηση (on demand), σε αντίθεση με την αναλογική τηλεόραση όπου χρησιμοποιείται ο ίδιος δίαυλος για την εκπομπή ενός τηλεοπτικού προγράμματος μόνο».
– Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της ψηφιακής τηλεόρασης τόσο για τους παρόχους όσο και για τους θεατές;
«Μερικά από τα πλεονεκτήματα της νέας τηλεόρασης είναι: καλύτερη εκμετάλλευση του φάσματος επιτρέποντας τη μετάδοση πολλαπλών ψηφιακών τηλεοπτικών προγραμμάτων υψηλής ποιότητας μέσα από ένα επίγειο κανάλι UHF. Επίσης σταθερή ποιότητα εικόνας και εξάλειψη φαινομένων όπως αυτά της θόλωσης, των πολλαπλών ειδώλων και του θορύβου (“χιονιού”). Ενσωμάτωση πολυμεσικών εφαρμογών και υπηρεσιών δεδομένων, όπως αμφίδρομων υπηρεσιών και διαδικτυακής πρόσβασης σε μια κοινή ψηφιακή πλατφόρμα, με προϋπόθεση ότι υπάρχει διαθέσιμο κανάλι επιστροφής (reverse path)».
– Πόσο εύκολο θα είναι για τους τηλεθεατές να περάσουν στην ψηφιακή λήψη και τι εξοπλισμός απαιτείται;
«Η μετάβαση από την αναλογική στην επίγεια ψηφιακή τηλεόραση για τους τηλεθεατές μπορεί να πραγματοποιηθεί άμεσα με την προμήθεια του κατάλληλου δέκτη/αποκωδικοποιητή αξιοποιώντας την ίδια κεραία λήψης και την τηλεοπτική συσκευή που χρησιμοποιούσαν στην αναλογική μετάδοση. Το κόστος του αποκωδικοποιητή είναι λιγότερο από 50 ευρώ και υπάρχουν διαθέσιμοι για τη χρήση τους σε τηλεοπτική συσκευή και Η/Υ».
– Τα πιθανά οφέλη για τους τηλεθεατές δικαιολογούν τα έξτρα έξοδα που πιθανόν να υποχρεωθούν να κάνουν;
«Τα οφέλη της νέας τηλεόρασης δικαιολογούν το κόστος για την προμήθεια του κατάλληλου αποκωδικοποιητή επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης, το οποίο δεν είναι απαγορευτικό για τον τηλεθεατή. Σε πολλές χώρες ήδη διατίθεται δωρεάν σε διαφορές ευπαθείς ομάδες όπως ηλικιωμένοι, ΑΜΕΑ μέσω των ασφαλιστικών ταμείων».
