Θα φέρει τεράστιες κοινωνικές και πολιτικές μεταβολές, τη φύση των οποίων ακόμα αγνοούμε – Ο υπολογιστής δίνει απίστευτη δύναμη στον πολίτη – Μοναδικό όριο της Google σε ό,τι αφορά την καινοτομία είναι η φαντασία.


Συνέντευξη του Έρικ Σμιντ στον Ηλία Μαγκλίνη,
Καθημερινή 13/10/2013


Eric SchmidtΑπό το 2001 που ο Ερικ Σμιντ βρέθηκε στην Google, ταυτίστηκε μαζί της. Την ίδια στιγμή, φαίνεται ότι δεν μένει για πολύ καιρό στο ίδιο μέρος: από το Τσαντ, τη Λιβύη και το Πακιστάν έως τη Βιρμανία και τη Βόρειο Κορέα, ο εκτελεστικός πρόεδρος της Google θέλει όλος ο πλανήτης να είναι online, ακόμα και οι κομμουνιστές της Βορείου Κορέας («το πιο αλλόκοτο μέρος στον κόσμο», όπως μας είπε). Ο Ερικ Σμιντ έκανε κι ένα πέρασμα από τη χώρα μας. Επισκέφθηκε τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά και στη συνέχεια μίλησε στο Megaron Plus.


Η «Κ» τον συνάντησε στο Μέγαρο Μουσικής, λίγο πριν από την ομιλία του. Είναι άνθρωπος που γελάει εύκολα κυρίως όμως δείχνει απίστευτα στέρεος, συμπαγής ψυχισμός – όπου κι αν βρίσκεται. Η αίσθησή μας όταν τον είδαμε ήταν πως δεν επρόκειτο για έναν φιλοξενούμενο της χώρας μας αλλά ότι εμείς τον επισκεπτόμασταν στον δικό του χώρο. Αυτή η στερεότητα χαρακτήρα έχει οπωσδήποτε να κάνει και με την περιουσία του (αποτιμάται γύρω στα 8,3 δισ. δολάρια), καλό όμως είναι να θυμόμαστε ότι έφτασε εκεί χάρη (και) σε αυτή την εσωτερική του ισχύ. Συζητήσαμε πολλά θέματα. Ιδού ένα απόσταγμα αυτής της κουβέντας.


– Υπογράφετε το βιβλίο «Η νέα ψηφιακή εποχή» με τον συνεργάτη σας Τζέιρντ Κοέν. Γιατί αυτός ο τίτλος; Υπάρχει διαφορά από την απλή «ψηφιακή εποχή»;
– Ναι. Ολοι νομίζουν ότι η ψηφιακή εποχή είναι τα τρανζίστορ και οι τηλεοράσεις. Δεν καταλαβαίνουν ότι η πραγματική αλλαγή έγκειται στο πώς συμπεριφέρονται οι άνθρωποι. Πλέον ένας υπολογιστής βρίσκεται στα χέρια του καθενός. Αυτό δίνει απίστευτη δύναμη στον πολίτη. Δεν υπήρξε ποτέ άλλοτε εποχή κατά την οποία ο πολίτης να διέθετε τέτοια δύναμη.


– Ο αντίλογος θέλει ένα θηριώδες μόρφωμα μεταξύ πανίσχυρων εταιρειών (όπως η Google), και κρατών, το οποίο θα ελέγχει τον πολίτη. Ισχύει;
– Θεωρητικά μόνο. Διότι χάρη στο Διαδίκτυο, έχουμε μεγάλη αποκέντρωση της εξουσίας. Αυτό ο συνδυασμός μεγάλων εταιρειών και κυβερνήσεων απλώς δεν πρόκειται να συμβεί. Μόνον αν εξαφανιστεί το Διαδίκτυο. Διότι το Διαδίκτυο είναι μια σειρά από άπειρα σημεία, συνεπώς, πάντοτε υπάρχει μια εναλλακτική μέσα στο Διαδίκτυο την οποία δεν θα μπορεί κανένας να ελέγξει. Φυσικά, έχουν γίνει προσπάθειες. Κυβερνήσεις επιλέγουν ποια κομμάτια του Διαδικτύου θα κυκλοφορούν ελεύθερα. Το Ιράν λέει ότι θα αναπτύξει ένα δικό του Διαδίκτυο το οποίο δεν θα περιλαμβάνει το Ισραήλ. Η Google καταδικάζει 100% αυτή τη λογοκρισία όπως κι εγώ προσωπικά.


Τα τρία «όχι»
– Οι αποκαλύψεις του Σνόουντεν, ότι η Google συνεργάζεται με την Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας (ΕΥΑ), δεν έφερε την εταιρεία σε δύσκολη θέση;
– Δεν θα το έλεγα. Ας δούμε τι βγήκε στον αέρα: μέσω του Σνόουντεν, ο «Γκάρντιαν» ανέφερε ότι υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στην ΕΥΑ και την Google. Η Google το διέψευσε. Κι εγώ το διέψευσα. Ο διευθυντής της Google το διέψευσε επίσης. Διατρέξαμε όλα μας τα συστήματα για να επιβεβαιώσουμε ότι δεν υπάρχει κάτι που να μας έχει ξεφύγει και ενισχύσαμε τις άμυνές μας. Οπότε, η απάντηση είναι όχι. Από κει και πέρα, φαίνεται ότι η ΕΥΑ συγκέντρωνε αρχεία με τις επικοινωνίες των Αμερικανών, κάπου 100% σε ό,τι αφορά τα τηλεφωνικά αρχεία και κάπου 70% στο «τράφικ» του Διαδικτύου. Αυτό ως μέρος της αποστολής της να χτυπήσει την τρομοκρατία.


– Δεν είναι επαρκής αιτία η τρομοκρατία για μια βοήθεια της Google, μέσω της τεχνογνωσίας της κ.λπ., προς την ΕΥΑ;
– Γενικά, προτιμώ να προλάβουμε ένα τρομοκρατικό χτύπημα αντί να εισβάλουμε σε μια ξένη χώρα ξοδεύοντας τρισεκατομμύρια και σκοτώνοντας όλον αυτό τον κόσμο. Ωστόσο: η Google μπορεί με τη δική της τεχνογνωσία να συνεισφέρει στην πρόληψη της τρομοκρατίας μέσα σε ένα νόμιμο πλαίσιο. Η ΕΥΑ δεν έχει το δικαίωμα να κατασκοπεύει Αμερικανούς και αυτό αναφέρεται στο αμερικανικό Σύνταγμα. Θέλω να είμαι ξεκάθαρος σε αυτό: η Google δεν συνεργάζεται με την ΕΥΑ διότι, πρώτον, δεν είναι σωστό, δεύτερον, είναι κάτι που θα σας εξόργιζε και, τρίτον, είναι παράνομο. Οπότε, η απάντηση είναι όχι, όχι και όχι. Νομίζω ότι είμαι σαφής.


Ο ουρανός είναι το όριο
– Τελευταία βλέπουμε μεγάλα ανοίγματα της Google σε τομείς όπως είναι η βιοτεχνολογία ή και η αυτοκινητοβιομηχανία. Ποια μπορεί να είναι τα όρια της Google σε ό,τι αφορά την καινοτομία;
– Το μοναδικό όριο είναι η φαντασία. Ο ουρανός είναι το όριο.


– Τα πρότζεκτ αντιγήρανσης και αθανασίας, τα λεγόμενα αυτοκίνητα χωρίς οδηγούς ή απλώς και μόνον το Google Glass, θυμίζουν επιστημονική φαντασία.
– Το καλό με την επιστημονική φαντασία είναι ότι συχνά σε προετοιμάζει για το μέλλον. Κοιτάξτε, οι δραστηριότητες της Google έχουν να κάνουν με ένα καλύτερο μέλλον. Αν μπορέσουμε να λύσουμε προβλήματα όπως τους 30.000 θανάτους Αμερικανών σε τροχαία τον χρόνο, θα είναι εκπληκτικό.


– Πώς βλέπετε τις ΗΠΑ ως οικονομική δύναμη μέσα στον 21ο αιώνα;
– Οι αριθμοί δείχνουν ότι η Κίνα θα ξεπεράσει την Αμερική σε συνολικό ΑΕΠ κάπου στα 2025-2030. Αν η Ινδία βάλει τα δυνατά της κάτι ανάλογο θα πετύχει κάπου στα 2040. Ο τέταρτος πόλος θα μπορούσε να είναι η Ευρώπη. Αλλά η Ευρώπη γερνάει και δεν είναι παραγωγική – για λόγους τους οποίους εσείς τους ξέρετε καλά. Νομίζω ότι η Αμερική θα παραμείνει οικονομική δύναμη αλλά δεν θα είναι μόνη. Θα της κάνουν παρέα η Κίνα και η Ινδία.


– Εχετε πει ότι σήμερα είναι online λιγότεροι άνθρωποι απ’ ό,τι νομίζουμε.
– Οντως. Από τα επτά δισεκατομμύρια του πληθυσμού θα έλεγα ότι online είναι τα 2,3 δισ. περίπου. Μέσα στα επόμενα χρόνια γύρω στα 4-5 δισεκατομμύρια άνθρωποι θα έχουν μυηθεί στο Διαδίκτυο, όχι με φορητούς υπολογιστές ή με υπολογιστές γραφείου, ούτε με ταμπλέτες, αλλά με έξυπνα, και πολύ, φθηνά, κινητά τηλέφωνα. Το Κινητό Διαδίκτυο είναι το μέλλον. Ανερχόμενες κοινωνικές τάξεις στην Ινδία, την Ινδονησία και σε κάποιες χώρες της Αφρικής θα μπούνε σύντομα στο παιχνίδι. Αυτό θα φέρει τεράστιες κοινωνικές και πολιτικές μεταβολές, τη φύση των οποίων ακόμα αγνοούμε. Το σίγουρο όμως είναι ότι οι άνθρωποι θα αποκτήσουν πρόσβαση στην πληροφορία και αυτό θα αυξήσει τις προσδοκίες τους.


Ολοι διάσημοι για πάντα
– Εχετε δηλώσει ότι στην εποχή του Διαδικτύου δεν ισχύουν πια τα «δεκαπέντε λεπτά φήμης».
– Ακριβώς. Πλέον όλοι θα είμαστε διάσημοι για πάντα. Π.χ., εσείς θα ανεβάσετε τη συνέντευξη αυτή στο Διαδίκτυο, η δε ομιλία που θα δώσω μετά θα ανεβεί στο YouTube. Και θα είναι εκεί για πάντα. Δεν υπάρχει κάτι που να μπορείς να σβήσεις και όλα αυτά θα είναι μέρος της ταυτότητάς σου. Θα υπάρξουν και περιπλοκές: αν σε συλλάβουν κατά λάθος (έχει συμβεί) και καταγραφεί στο Διαδίκτυο, δεν θα μπορέσεις ποτέ να το σβήσεις από πάνω σου. Κι όλοι θα αναρωτιούνται τι έκανες για να σε συλλάβουν.


– Αυτό δεν συνιστά απειλή της ιδιωτικής ζωής;
– Οπωσδήποτε. Προτιμώ όμως να έχω ανθρώπους με πρόσβαση στην πληροφορία, που να αποκτούν γνώσεις και να επικοινωνούν, που να προχωρούν σε μια επιχειρηματικότητα κι ας υπάρχουν κάποια αρνητικά. Οπως έχω πει ξανά, για να διατηρήσεις την ιδιωτική σου ζωή, θα πρέπει να αγωνιστείς γι’ αυτήν.


– Πώς όμως;
– Ως άτομο πρέπει να προσέχεις τι πληροφορίες δίνεις. Ως πολίτης θα πρέπει να είσαι επικριτικός, π.χ., με αυτό που λέμε «γεγονότα χαμηλής πιθανότητας». Π.χ., σκοτώνεται ένας άνθρωπος, κάτι τρομερό, φυσικά, αλλά εξαιτίας αυτού τα δικαιώματα πολλών αφαιρούνται. Οφείλουμε να είμαστε σε εγρήγορση. Τίποτα δεν πρέπει να περιορίζει την κίνησή μας και τα δικαιώματά μας.